Elveda Şili
Moskova’daki Sovyetler Birliği yenilgisinin ardından
Norveç’i Aydın Yelken ve Metin Oktay’ın golleriyle yenip
Şili’de düzenlenecek 1962 Dünya Kupası için bir kez daha
ümitlenmiştik. Eğer İstanbul’da Sovyetleri mağlup
edebilirsek puanlarımız eşitlenecek, Şili biletini alacak
takımı belirlemek için tarafsız sahada bir maç daha
oynanacaktı. Ancak bu ümitlerimiz sadece 18 dakika taze
kalabilecekti. Oysa oyuna çok iyi başlamış, henüz 6’ncı
dakikada Lefter’le de gole çok yaklaşmıştık. Ancak Lefter
o pozisyonda voleyi yapıştırmak yerine düzeltip de
vurmayı tercih edince yetişen Sovyet savunması
tehlikeyi önlemişti. Sonra yavaş yavaş baskımız hafifledi.
Hele 12’nci dakikada Voronin’den Mamykin’e, ondan da
Gusarov’a gelen topu Sebahattin ve Candemir kesemeyip,
Necmi de çıkış yapsa alabilecekken kalede bekleyince
golü yedik ve birdenbire duruverdik. Bu şaşkınlıktan
faydalanan Sovyetler, 18’inci dakikada Sebahattin ve
Necmi’nin ortak hatasında Mamykin’in kafa vuruşuyla
ikinci golü de bulunca hayallerimiz tamamen çöktü. Şimdi
skorun alabildiğine büyümesi ihtimali bir kâbus gibi
çökmüştü içimize… Ama Rusya takımının da hızı işte bu
yirmi dakikadan ibaret kaldı. Bundan sonra iki gol farkın
verdiği rahatlık içinde daha temkinli ve daha az girgin
oynamaya başladılar. Boş sahada ileri pasları ile dörtlü
müdafaamızı allak bullak eden Netto bile top kesmeyi kâfi
bulur olmuştu. Eğer forvetimiz biraz daha dikkatli oynasa
kaybettiğimiz ümitleri yeniden bulacaktık. 25’inci
dakikada Lefter’in tam kale ağzında düşüşü, 29’uncu
dakikada Can’ın sol açık yerinden verdiği pası Lefter’in,
Suat’ın, Ogün’ün hep beraber ıskalayışları dikkati
çekecek hâdiselerdi. Yine de devrenin son dakikası içinde
Şeref’in atağını Metin golle neticelendirince 2-1’lik skor
ikinci yarı için ümitlerimizi biraz da olsa geri getirdi.
İkinci devreye çıkan Rusya takımı sanki bir evvelkinden
bambaşka bir kadroydu. İlk devrenin o sağlam, hareketli,
isabetli pas yapan, o telaşsız Sovyetlerinin yerinde şimdi
mütemadiyen taç ve kornerle top kesen bir takım vardı.
Önde olmanın verdiği rahatlık ve ne yaptığını bilir bir
takım olmanın hüviyeti içinde defans yapıyorlardı.
Takımımız rakip yarı sahaya yerleşecek, beş-on dakika
içinde belki yirmiye yakın korner atacak, Yaşin’in kalesi
önünde oldukça heyecanlı hareketler olacak ama sonuç
değişmeyecek ve 2-1 kazanan Sovyetler Birliği, Şili
biletini alırken bize evimizde oturmak düşecekti.
12 Kasım 1961, Dünya Kupası Eleme Maçı
Stat
İstanbul, İnönü
Hakemler
Aaron Werner, Otto Fried, Abraham Dudai (İsrail)
Türkiye
Necmi Mutlu (Beşiktaş) - Candemir Berkman (Galatasaray), Şeref Has (Fenerbahçe),
Sebahattin Kuruoğlu (Beşiktaş), İsmail Kurt (Fenerbahçe) - Suat Mamat (Galatasaray),
Ahmet Berman (Galatasaray) - Ogün Altıparmak (Karşıyaka), Metin Oktay (Palermo),
Can Bartu (Fenerbahçe), Lefter Küçükandonyadis (Fenerbahçe)
Sovyetler Birliği
Lev Yashin - Eduard Dubinski, Givi Chokeli - Valeriy Voronin, Anatoliy Maslyonkin, Igor Netto -
Vyacheslav Ambartsumyan, Slava Metreveli, Gennadi Gusarov, Aleksei Mamykin, Mikhail Meskhi
Goller
Gennadi Gusarov (dk. 12), Aleksei Mamykin (dk. 18), Metin Oktay (dk. 45)
Türkiye 1-2 SSCB
Tarihî Moskova zaferi
Millî Takımımız, Sovyetler Birliği karşısında ilk
galibiyetini, 1966’nın Ekim ayında Moskova’da
oynanan özel maçta 2-0’lık skorla elde etti.
Karşımızdaki takım dünya dördüncüsü Rusya’ydı ve
Millî Takımımız o gün son 10 yılın en iyi futbolunu
oynayarak bir devi dize getirmeyi başarmıştı. Evet,
Sovyetlerin dünya dördüncüsü olan kadrosuna göre
yeni oyuncuları fazlaydı ama yine de karşımızda bir
dünya markası vardı. O gün Adnan Süvari’nin
yönetimindeki ay-yıldızlı takımımız güçlü rakibi
karşısında müthiş bir savunma oyunu oynamış,
o bilinen 1-9-1 biçimindeki “Çanakkale geçilmez”
müdafaasının yerine takım halinde şuurlu bir
savunma yapan ve fırsat buldukça da yine kolektif bir
anlayışla hücum geliştiren bir takım hüviyetine
bürünmüştü. Oyuna korkunç bir süratle başlayan taraf
Sovyetlerdi. Millî Takımımız ise rakibinin bu süratini
kırma ve oyunu rölantiye alma yolunu tutmuştu.
14’üncü dakikaya kadar soğuk terler döktük aslında.
Ama Talat, Yılmaz, Ercan, Fehmi dörtlüsü ve kalecimiz
Turgay Şeren müthiş oynuyordu. Orta alandaki Ayhan,
Şeref, Nevzat üçlüsü de savunmayla bütünleşmiş,
Sovyetlere geçebilecekleri alan bırakmıyordu. Öndeki
üçlümüzü oluşturan Faruk, Ogün ve Fevzi de rakibi
yarı sahamızda karşılıyor ve kazandıkları topları da
küçük üçgenlerle çok başarılı bir biçimde rakip alana
taşıyarak savunmaya rahat nefes aldırıyor, Sovyetlerin
de baskısını başarıyla kırıyordu. Yardımlaşma ve
kolektif anlayışın bu kadar üst düzeye tırmandığı
takımımız, 14’üncü dakikada golü de bulmayı bildi.
Ogün Altıparmak’tan aldığı pasla ceza sahası içinde
buluşan Fevzi Zemzem, çok sert bir şut çıkartıyor ve
kaleci Yuriy Pshenichnikov’u avlayarak Millî
Takımımızı 1-0 öne geçiriyordu. Golden üç dakika
sonra kalecimiz Turgay Şeren, yerini genç arkadaşı Ali
Artuner’e devretti. Kaledeki yerini alıp Sovyet
akınlarına karşı koymaya çalışan Ali Artuner, 90
dakikanın neticesinde kazanılan zaferin büyük
hissedarlarından biri oldu. Bu baskıyı anlaşılacağı gibi
Ali’nin ve müdafaamızın gayreti ile atlattıktan sonra,
43’üncü dakikada bu defa da Matveev’in kalemize
salladığı bir bazukayı heyecanla takip ettik. Ancak Ali
havada uzanacak ve bu korkunç şutu bir yumrukla
defedecekti. Devre böylece 1-0 galibiyetimizle sona
eriyordu. İkinci yarıda ise daha güvenli oynadı
millîlerimiz. 55’inci dakikada galibiyetimizi perçinleyen
gol de geldi. Faruk daldı, genç, süratli ve atak oyunuyla
Afonin’den sıyrılıp ortaladı, Ayhan fırladı, topa yetişti
ve şutunu attı. Top ikinci defa Rus kalesindeydi. Kalan
bölümde müdafaaya çekilmedik. Rusların baskılı
anlarında bütün takımımız defansa yardım etti ve
ataklarda forvetimiz hiç bir zaman yalnız kalmadı.
Evet, Sovyetlerin son bölümde iki şutları direkten
dönmüştü ama biz de son dakikalarda kontrataklarla
rakip kaleyi oldukça zorlamıştık. 90 dakika bittiğinde
ise skor tabelasında 2-0’lık zaferimiz asılı duruyordu.
16 Ekim 1966 - Özel Maç
Stat
Moskova, Lenin
Hakemler
Pavlik, Manban, Droyetsk (Polonya)
Sovyetler Birliği
Yuriy Pshenichnikov (Anzor Kavazashvili dk. 46) - Valentin Afonin, Albert Shesternev (Murtaz Khurtsilava dk. 46),
Vasily Danilov, Vadim Sosnikhin - Jozsef Szabo, Alexandre Lenev, Valeriy Porkuyan - Gennadiy Matveev
(Anatoliy Byshovets dk. 46), Anatoliy Banishevskiy, Eduard Streltzov
Türkiye
Turgay Şeren (Galatasaray) “Ali Artuner (Göztepe dk. 17)” - Talat Özkarslı (Galatasaray), Yılmaz Şen
(Fenerbahçe), Ercan Aktuna (Fenerbahçe), Fehmi Sağınoğlu (Beşiktaş) - Ayhan Elmastaşoğlu (Galatasaray),
Şeref Has (Fenerbahçe), Nevzat Güzelırmak (Göztepe) - Ogün Altıparmak (Fenerbahçe), “Turan Doğangün
(Galatasaray dk. 77)”, Fevzi Zemzem (Göztepe), Faruk Karadoğan (Beşiktaş)
Goller
Fevzi Zemzem (dk. 14), Ayhan Elmastaşoğlu (dk. 55)
SSCB 0-2 Türkiye
37
36
