TamSaha 154. Sayısı

bu kez fabrikaların bünyelerinde

kadın futbol takımları faaliyete

geçecekti. Bu takımların en ünlüsü

de Dick, Kerr & Co. adlı bir lokomotif

fabrikasının Dick, Kerr & Co. Ladies

Football Club adlı takımıydı.

1917’den 1965’e kadar faaliyet

gösterecek olan kulüp, kadın futbo-

lunun Ada’daki en önemli temsilcisi

konumuna gelecekti.

Takımın oynadığı müsabakalar kısa

süre içerisinde büyük ilgi çekmeye

başlamış, hatta Everton’ın ünlü

Goodison Park Stadı’nda yaptıkları

bir maçta tribünlere 50 binin üze-

rinde seyirci çekmeyi dahi başar-

mışlardı. Ne var ki, bir kadın futbol

takımının, erkeklerinden neredeyse

daha fazla seyirci toplamaya başla-

ması, İngiliz Futbol Federasyo-

nu’ndaki muhafazakâr zihinleri

fazlasıyla rahatsız edecek ve 5 Ara-

lık 1921’de yayınlanan bir karar-

name ile ülkede kadın futbolu

resmi olarak yasaklanacaktı.

Bunun üzerine Dick, Kerr & Co. La-

dies kulübü çareyi bir Kuzey Ame-

rika turnesi düzenlemekte bulacak

ve 1922 yılında Yeni Dünya’ya

yelken açacaktı. Ancak burada da

Birleşik Krallık’ınmüstemlekesi

konumundaki Kanada’da, dönemin

Kanada Futbol Federasyonu tara-

fından herhangi bir maç yapmala-

rına müsaade edilmeyecekti.

Bunun üzerine takım, sadece

ABD’de futbol maçları yapabilmişti.

İşin ilginci, bu esnada erkeklerden

kurulu takımlarla da dokuz maç

yapmışlardı ve söz konusu takım-

larda, daha önce İngiliz ve İskoç

futbol liglerinde top koşturmuş

göçmen futbolculardan da birkaçı

yer almaktaydı. Dick, Kerr & Co.

Ladies bumaçlardan üçünü

kazanma başarısını gösterirken

sadece üçünde yenilmiş ve futbol

oynamanın cinsiyete bağlı bir şey

olmadığını ta o zamanlardan, gör-

mesini bilen gözlere göstermişti.

Zincirler nihayet kırılıyor

Dick, Kerr & Co. Ladies 1926’da

Preston Ladies adını alarak faali-

yetlerini devam ettirecekti. Tabiî

yasaktan ötürü sadece gayri resmi

maçlar oynayabiliyorlardı.

Kapandıkları 1965’ten sadece dört

yıl sonraysa kadınlar kendi futbol

federasyonlarını kuracaktı. Bunun

üzerine yasakta daha fazla ısrar

etmenin anlamsız olacağına kanaat

getiren İngiliz Futbol Federasyonu

da nihayet 1971’de yasağı kaldıra-

caktı. Üstelik aynı yıl FIFA da

bünyesindeki federasyonlarına,

faaliyette bulundukları ülkede

kadın futbolunu da organize etme-

lerini salık verecekti. Aynı dönemde

İtalya’da kadın futbolcular için yarı

zamanlı profesyonellik hakkı da ta-

nınmıştı. 1975’te AFC, Asya Kadınlar

Futbol Şampiyonası’nı düzenleye-

rek bu alandaki ilk uluslararası

turnuvayı futbol literatürüne

kazandırırken, onları 1983 yılında

OFC, 1984’te de UEFA kendi kıta

şampiyonalarını başlatarak takip

etmişti. 1989’daysa Japonya’da,

yine türünün ilk örneği olan yarı

profesyonel ulusal kadınlar futbol

ligi kurulacaktı.

1970’lerden itibaren hız kazanmaya

başlayan kadın futbolunun gelişimi,

1991’de FIFA’nın ilk Dünya Kupası’nı

düzenlemesinin yanı sıra Avrupa,

Asya ve Okyanusya haricindeki

diğer konfederasyonların da kendi

kıta şampiyonalarına start verme-

siyle birlikte çok daha büyük bir

ivme yakalayacaktı. 1996’ya gelin-

diğinde de kadın futbolu, olimpiyat

programına da dâhil edilecekti ve

bu alandaki ilk turnuvanın ABD ile

Çin arasında oynanan final maçı için

tribünlere toplanan 76 bin 481 kişi

de o ana dek bir kadın futbol ma-

çındaki seyirci rekorunu kıracaktı.

Kadınlar Avrupa

Şampiyonası’nın kökleri

Uzunca bir girizgâh sonrası UEFA

Kadınlar Şampiyonası özeline geli-

necek olursa, öncelikle bu yöndeki

ilk girişimin İtalyanların eliyle ol-

duğu ve 1969 ile 1979’da İtalya’da iki

gayri resmi turnuva düzenlendiğini

belirtmeden geçmemek lâzım. Bu

turnuvalardan ilkine İtalya, Fransa,

İngiltere ve Danimarka katılırken,

ikincisindeyse Fransa’nın yerini

İsveç almıştı. Her iki turnuva da

İtalya ile Danimarka arasında oyna-

nan final maçlarına sahne olmuş ve

bunların ilkinde İtalyanlar, ikinci-

sinde de Danimarkalılar gülmüştü.

1984’te UEFA’nın ipleri eline alma-

sıyla birlikte düzenlenen ve ilk

resmi Avrupa şampiyonunu belirle-

yen turnuva ise Avrupa Kadınlar

Futbol Yarışması adı altında düzen-

lenmiş ve 16 takımın yer aldığı ele-

116

meler sonrasında turnuvada yer

alacak dört takımyine İtalya, Dani-

marka, İngiltere ve İsveç dörtlüsü

olmuştu. İkişer maç üzerinden oy-

nanan yarı final ve finalin ardından

da İsveç, İngiltere’yi penaltılarla

geçerekmutlu sona ulaşmıştı.

1987’deki ikinci turnuvada İsveç

bu kez komşusu Norveç ile

tekmaç üzerinden yapılan finalde

karşılaşırken kazanan 2-1’lik

skorla Norveç oluyordu. 1989’daysa

Norveçliler, unvanlarını finalde

4-1 yenildikleri Federal Almanya’ya

kaptıracaktı.

1991’den itibaren turnuvanın adı

UEFA Kadınlar Şampiyonası olarak

değişiyordu. Yine dört takımüze-

rinden oynanan turnuvanın fina-

linde, iki yıl önce olduğu gibi bir kez

daha Almanya ile Norveç karşıla-

şırken Almanlar rakiplerine rövanşı

vermiyor ve bu sefer de 3-1’lik

skorla kupaya uzanıyorlardı. Nor-

veç’in zirveye yeniden çıkmasıysa

1993’te İtalya’yı tek golle geçtikleri

final neticesinde mümkün olacaktı.

Almanya’nınmüthiş

hâkimiyeti

Bu turnuvanın ardındansa Alman-

lar adeta kıtada oyunun tek hâki-

mine dönüşeceklerdi. 1995’te

finalde İsveç’i 3-2 yenerek seriyi

başlatan Almanya, 1997’de de İtalya

karşısında 2-0’lık skorla zafere ula-

şacaktı. Bu arada 1997’deki bu tur-

nuvada UEFA’nın katılımcı sayısını

dörtten sekize çıkarttığını ve

bundan böyle de organizasyonu iki

yılda bir yerine dört yılda bir düzen-

lemeye karar verdiğini de ekleme-

den geçmeyelim.

Almanya, 2001’de bir kez daha fi-

nalde İsveç karşısına çıkarken bu

sefer de golsüz biten 90 dakika

sonrası altın golle şampiyonluğa

ulaşmayı bilecekti. Almanlar seriyi

2005’te Norveç’i 3-1, 2009’da İngil-

tere’yi 6-2 ve 2013’te de Norveç’i

1-0mağlup ederek altıya çıkaracak

ve kırılması çok güç bir rekora imza

atacaklardı. Öyle ki 2013’teki bu son

şampiyonlukta kadroda yer alan

oyunculardan Sara Dabritz, 1995’te

seriyi başlatan ilk şampiyonluğu

getiren final kazanıldığında henüz

sadece beş haftalık bir bebekti.

Turnuvayı gitgide daha da geliştir-

meyi hedefleyen UEFA, 1997’de

yaptığı ilk genişleme hamlesi son-

rasında 2009’da bu kez katılımcı

sayısını 12’ye çıkartmıştı. 2017

içinse planlanan 16 katılımcıydı.

İlk kez böylesine geniş çaplı bir hal

alan turnuvanın ev sahipliğini ise

Hollanda üstlenecekti.

Son altı turnuvanın şampiyonu

Almanya, 16 Temmuz-6 Ağustos

tarihleri arasında düzenlenecek

turnuva için Hollanda’ya yine favori

olarak gelmişti. Almanya’dan sonra

turnuvada şampiyonluk yaşamış

diğer takımlar olan Norveç ve

İsveç’in de büyük rakiplerinin

büyük serisine son verip vereme-

yecekleri merakla beklenmekteydi.

Son dünya üçüncüsü İngiltere,

dört yıl öncesinin yarı finalisti Dani-

marka ve sekiz sene evvel yarı final

oynayan ve bu kez ev sahipliği

avantajına da sahip olan Hollan-

da’nın da üst turları zorlaması,

turnuva öncesindeki başlıca

beklentiler arasındaydı.

İlk turda beklentiler

karşılandı

Dört takımlı dört gruptan oluşan

ilk turda A Grubu’nda Hollanda,

Danimarka, Belçika ve Norveç yer

almaktaydı. Turnuvanın açılış ma-

çında Hollanda, Norveç’i tek golle

geçerken aynı akşamDanimarka

da Belçika engelini aynı skorla aşı-

yordu. İlk günün kazananları dört

gün sonra karşı karşıya geldiğin-

deyse Hollanda bir kez daha tek

golle gülen taraf olmayı bilecekti.

Norveç ise Belçika’ya 2-0 yenilerek

eski günlerinden çok uzakta oldu-

ğunu gösteriyor ve havlu atma

noktasına geliyordu.

Nitekimgruptaki sonmaçlarda

Norveç, Danimarka karşısında da

tutunamadı ve sahadan 1-0mağlup

ayrılarak tarihinin en kötü Avrupa

Şampiyonası performansına imza

attı. Hollanda ise komşusu Bel-

çika’yı 2-1 mağlup ederek üçte üç

yapıyor ve grup liderliğini elde

ediyordu.

B Grubu; Almanya, İsveç, Rusya ve

İtalya’dan oluşmaktaydı. İlkmaç-

larda Rusya, İtalya’yı 2-1 yenerek

turnuvaya iyi bir giriş yaparken,

Almanya ile İsveç’inmücadelesin-

deyse ‘gol’ sesi çıkmamıştı. Alman-

lar bu puan kaybını, dört gün sonra

İtalya’yı 2-1 yenerek büyük ölçüde

telafi ederken, İsveç de Rusya en-

gelini 2-0’la aşacaktı. Almanya,

117

Dick, Kerr & Co. Ladies Football Club’ın oyuncuları

Almanlar 1995 ile 2013 arasında düzenlenen 6 turnuvayı da kazanmıştı