Bulgaristan’da genel olarak karasal-ılıman iklim
hâkimdir. Ancak coğrafik özellikleri nedeniyle
farklı bölgelerinde farklı mikro iklimler de
gözlenmektedir. Balkan Dağları, kuzey ve
güneyden gelen hava akıntıları için bir bariyer
niteliğini taşımakta, bunların karşı tarafa
geçmesini engellemekte, kuzey ve güneyde
sıcaklık ve yağış farklılıklarının oluşmasını
sağlamaktadır. Kuzeyde belirgin dört mevsimli
karasal-ılıman iklim yaşanmaktadır. Güneyde
ise Akdeniz etkisi görünmektedir. Kışın
kuzeyde ortalama hava sıcaklığı -2, güneyde ise
0 derecedir. Yazın ortalama sıcaklığı 22
derecedir. Karadeniz bölgesinde denizin
etkisiyle sıcaklık ülkenin diğer bölgelerine göre
daha az değişmektedir. Bulgaristan’ın bitki
örtüsü genellikle karasal-ılıman iklimde
görünen bitkilerden oluşmaktadır.
Yemek Kültürü
Bulgaristan’ın Slav özellikleri ile Akdeniz
mutfağını, Osmanlı’dan kalma Türk
yemekleriyle bağımsızlık sonrasında
yaygınlaşan Avrupa lezzet örneklerini içinde
barındıran ve hepsini uyum içinde kullanan
özgün bir mutfak geleneği vardır. Hem et
yemekleri hem sebzeli yemekler hem de sütlü
ürünler bol miktarda tüketilir. Genellikle, Bulgar
mutfağında kısa sürede pişirme yöntemleri ve
fırın, önemli bir yer tutar. Bir başka özellik de
lezzet arttıran katkıların oldukça yaygın
olmasıdır. Pek çok yemekte taze ya da
koyulaştırılmış süt, soğan ve sarımsak da
önemli bir yer tutar. Çubritza yani kekik,
maydanoz, nane ve dereotu da yemeklerde
sıklıkla kullanılır.
Çok kaliteli olan Bulgar peynirleri ülke dışında
bile popülerdir. Özellikle, kaşkaval adıyla bilinen
kaşar peyniri birçok ülkeye ihraç edilir. Trakya
usulü bir beyaz peynir olan sirene ise hemen
hemen bütün salataların ve kahvaltıların
olmazsa olmazıdır.
Ekonomi
Bulgaristan’ın başlıca ihracat kalemleri; tekstil,
ayakkabı, demir-çelik, makineler ve aksamı,
mineral yakıt; başlıca ithalat kalemleri ise
makineler ve aksamı, metaller, kimyasallar,
plastik, mineral yakıttır. Ülkenin başlıca ticaret
ortakları ise Almanya, Rusya Federasyonu,
İtalya, Türkiye ve Romanya’dır. AB üyeliği
sürecinin olumlu etkisiyle 2004-2008 yılları
arasında yıllık yüzde 6’yı aşan bir büyüme
trendine giren Bulgaristan, küresel ekonomik
krizden olumsuz etkilenmiştir. 2009 yılında
Ülke Adı
Bulgaristan
Cumhuriyeti
Yönetim Biçimi
Parlamenter
demokrasi
Başkenti
Sofya
Resmi Dili
Bulgarca
Bölgesel Dilleri
Türkçe, Romanca
Yüzölçümü
110.994 km²
Nüfusu
6.924.716 kişi
Para Birimi
Leva
Kişi Başına Gelir
17 bin 100 $
Etnik Dağılım
Bulgarlar
Türkler
Romanlar
Bir Balkan ülkesi olan Bulgaristan, ülkemizin
kuzeydoğudaki sınır komşusu. Batıda Sırbistan ve
Makedonya, doğuda Karadeniz, kuzeyde Romanya,
güneyde ise Yunanistan’la çevrili olan Bulgaristan 110 bin
994 kilometrekarelik yüzölçümüyle Avrupa’nın en büyük
16. ülkesi.
Balkan, Rodop ve Rila gibi dağlar, ülkedeki yüzey
şekillerini belirliyor. Rila Dağı üzerindeki Musala Zirvesi,
Doğu Avrupa’nın en yüksek noktası olma özelliğini
taşıyor. Kuzeydeki Tuna Ovası ve güneydeki Yukarı
Trakya Ovası da Bulgaristan’ın alçak ve verimli bölgeleri.
Tarih
Bulgaristan’ın ilk sakinleri Hint-Avrupa kökenli bir kavim
olan Traklardır. Milatla birlikte ülke önce Roma
İmparatorluğu, sonraysa Bizans İmparatorluğu
egemenliğine girer. Bizans İmparatorluğu yıkılıncaya
kadar Bizans’la savaşıp hâkimiyet alanlarını genişleten
Bulgarlar, 1018-1186 yılları arasında yeniden Bizans
İmparatorluğu’nun egemenliğine girmiştir. 14. yüzyılda
Türklerin Rumeli’ye çıkmasından sonra Bulgaristan
toprakları da Osmanlı Devleti’nin hâkimiyeti altına alınır.
Osmanlı Devleti’nin gerilemeye başlaması ve Çarlık
Rusyasının da desteğiyle, Balkanların tümünde olduğu
gibi Bulgaristan’da da bağımsızlık hareketi alevlenir,
93 Harbi’nden yenilgiyle çıkan Osmanlı Devleti,
Bulgaristan’ı 1878 yılında içişlerinde bağımsız prenslik
olarak, 1908 senesinde ise tam bağımsız çarlık olarak
tanımak durumunda kalır.
I. Dünya Savaşı’nda Osmanlılarla aynı cephede savaşa
katılan Bulgaristan, II. Dünya Savaşı’na da Almanya
saflarında yer alır ve her iki savaştan da yenilgiyle çıkar.
II. Dünya Savaşı’nın ardından Balkanlar’da ilerleyen
Sovyet ordusunun da yardımıyla Georgi Dimitrov
önderliğinde sosyalist rejime geçen ülke, soğuk savaş
yıllarını Varşova Paktı’nın üyesi olarak geçirir. Doğu
Bloku’nun çözülmesiyle 1990 yılında sosyalist rejimin
yıkıldığı Bulgaristan, komşusu Türkiye ile olan ilişkilerini
de olumlu bir temele oturtur. Ülke 1 Ocak 2007 yılında
Avrupa Birliği’ne katılmıştır.
Coğrafya
Balkan Dağları Bulgaristan’ı kuzeyde Tuna platosu,
güneyde ise Trakya platosu olarak kabaca iki coğrafi
bölgeye ayırır. Oldukça dağlık bir coğrafyaya sahip olan
Güney Bulgaristan’da Rodop ve Rila sıradağları yer alır.
Ülkenin ve Balkanların en yüksek zirvesi olan 2925 metre
rakımlı Musala Dağı da burada bulunmaktadır.
Ülkenin en önemli ırmağı olan Tuna Nehri, aynı zamanda
Romanya-Bulgaristan sınırını oluşturur. Bulgaristan
sınırları içerisinde doğup, Yunanistan-Türkiye sınırını
oluşturarak Ege Denizi’ne dökülen Meriç de Bulgaristan’ın
en önemli nehirlerinden biridir. Bunların dışında İskır,
Tunca, Yantra, Struma diğer büyük ırmaklardır.
Bulgaristan, çok sayıda göle sahip olduğu gibi doğal
kaynak suyu açısından da zengin bir ülkedir.
29
28
Bulgaristan
Kuzeybatı komşumuz
Başkent Sofya’da yönetim binalarının bulunduğu meydan
