28-29 / 40
oluşturmaktadır. I. Elizabeth ve I. James
döneminde İrlanda tamamen İngiltere’nin
hâkimiyeti altına girmiştir.
Birleşik Krallık’ın kurulmasındaki amaçlardan
biri İrlandalı Katoliklerin dinî özgürlüklerinin
tanınmasıydı. Fakat III. George buna izin
vermemiştir. 1845-1849 yılları arasında,
İrlanda’da tarihi patates kıtlığı yaşanmıştır. Bu
dönemde açlık yüzünden milyonlarca İrlandalı,
ABD ve diğer ülkelere göç etmiştir. Bu kıtlık
o kadar ağır etki yapmıştır ki, İrlanda’nın nüfusu
8 milyondan 4.5 milyona inmiştir.
Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu’nun başında
olan Sultan Abdülmecid, beş gemi dolusu
malzeme yollamıştır. Gönderilen yardımlar
Drogheda Limanı’na boşaltılmıştır. Osmanlı’nın
bu davranışı o dönemde birçok İrlandalıyı
ölümden kurtarmıştır. Bu yüzden İrlanda halkı
Türklere karşı sempati duyar. Hatta gemilerin
yardımı indirdiği limanın takımı Drogheda’nın
ambleminde ay ve yıldız bulunur. Yine aynı
şehirde Türk gemicilerinin kaldığı eski belediye
binasında şükran plaketi çakılıdır. Günümüzde
bu bina Westcourt Oteli’dir.
1916’nın Nisan ayında Paskalya Ayaklanması’nın
ardından gelen baskı döneminde, İrlandalı
gönüllüler IRA (İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu)
çatısı altında örgütlenerek Britanyalılara karşı bir
savaşa girişti. Bu dönemde İngiliz Başbakanı
David Lloyd George, biri Kuzey İrlanda, diğeri
Güney İrlanda için olmak üzere iki parlamento
kurarak kontrolü elinde tutmaya çalıştı. Fakat
Katolik Güney İrlanda, İngilizlere taviz vermedi.
Bunun üzerine İngiliz Başbakanı Lloyd George,
İrlandalılarla barış yaptı. Anlaşmaya göre Güney
İrlanda uygulamada İrlanda Bağımsız Devleti
adıyla bağımsızlığını kazandı (6 Aralık 1921,
İngiltere-İrlanda Anlaşması). Kuzey İrlanda ise
Birleşik Krallık’a bağlı kaldı.
Coğrafya
İrlanda’nın orta bölümü, doğuda Dublin’den
batıda Galway’e kadar uzanan bir düzlüktür.
Bu düzlük, otlaklardan ve ormanlardan meydana
gelir ve Büyük Allen bataklığı da bu ovadadır.
Ovanın çevresinde 900 metreyi geçmeyen dağlar
Resmi Adı
İrlanda Cumhuriyeti
Yönetim Biçimi
Parlamenter
Cumhuriyet
Bağımsızlık Tarihi
6 Aralık 1922
Başkenti
Dublin
Resmî Dilleri
İrlandaca ve İngilizce
Nüfusu
5 milyon 11 bin
102 kişi
Yüzölçümü
70 bin 273
kilometrekare
Kişi Başına Gelir
69.300 $
Para Birimi
Euro
İrlanda Cumhuriyeti kuzeybatı Avrupa’da bulunan bir ada
ülkesidir. Büyük Britanya Adası’nın batısındaki İrlanda
Adası’nın yaklaşık altıda beşini kaplayan İrlanda
Cumhuriyeti’nin kuzeydoğusunda, Birleşik Krallık bulunur.
Adanın batısı Atlas Okyanusu, doğusu İrlanda Denizi,
güneydoğusu St. George Kanalı, güneyi ise Kelt Denizi ile
çevrilidir. 6 Aralık 1921’de Serbest İrlanda Devleti adıyla
İngiliz Milletler Topluluğu’na bağlı bir dominyon olarak
kurulan ülke, 6 Aralık 1922’de ise tam bağımsızlığa
kavuşmuştur. İrlanda Cumhuriyeti, 1 Ocak 1973’ten beri de
Avrupa Birliği üyesidir.
Tarihçe
İrlandalıların atası olan Keltlerin İrlanda Adası’na demir çağı
sırasında yerleştikleri düşünülmektedir. Bu dönemde
Romalılar İrlanda’ya Hiberniya adını vermiştir. İrlanda’ya
Hristiyanlık 5. yüzyılda ulaşmıştır. Saint Patrick ve Palladius
430’lu yıllarda gelerek Hristiyanlığı yaymaya başlamışlar ve
Latin Alfabesini de adaya getirmişlerdir. Günümüzde ise
İrlandalılar Saint Patrick’i İrlanda’nın koruyucu azizi olarak
kabul etmişlerdir. Bu yüzden her yıl 17 Mart, İrlandalılar
tarafından Saint Patrick günü olarak kutlanır.
İrlanda 800’lü yıllarda Vikinglerin akınına uğramıştır. Vikingler
840 yılında İrlanda kıyılarında yerleşim yeri kurmuşlardır.
Ancak adayı tamamen ele geçirememişler ve 11. yüzyılda da
etkileri ortadan kalkmıştır. Sonraki zamanlarda İrlanda
Normanlar tarafından işgal edilmiştir. Bu dönemde İngiltere
de Normanlar tarafından yönetilmekteydi. Norman kökenli
İngiltere Kralı 2. Henry, İrlanda’yı ele geçirerek oğlu John’a
vermiştir. 14. yüzyılda ise İngiltere etkisi azalarak Kelt
Kültürü ve İrlandaca yeniden ön plana çıkmıştır.
1532 yılında İngiltere kralı VIII. Henry, Protestanlığı kabul
etmiştir. Bu durum İrlanda’nın kaderini tamamen
değiştirmiştir. İngilizler, Galliler ve İskoçlar Protestan
olmalarına rağmen İrlandalıların çoğu Katolik kilisesine bağlı
kalmıştır. Günümüze kadar bu durum devam etmekte ve
Kuzey İrlanda’daki mezhep kavgasının temelini
İrlanda Cumhuriyeti’ni Tanıyalım
Büyük Britanya Adası’nın batısındaki İrlanda Adası’nın büyük bölümünü
kaplayan İrlanda Cumhuriyeti, 6 Aralık 1922’den beri tam bağımsız bir ülke.
Keltlerin torunları olan İrlandalılarla irtibatımız ve dostluğumuz ise 1840’lara
dayanıyor. O dönemde yaşanan büyük kıtlığın etkisiyle adanın nüfusu
8 milyondan 4.5 milyona düşerken, Osmanlı İmparatorluğu’nun
Drogheda Limanı’na gönderdiği 5 gemi dolusu yiyecek yardımıyla başlayan
dostluk, halen tüm sıcaklığıyla devam ediyor.
Kıtlıkla gelen dostluk
29
28
Kuzey
İrlanda
İskoçya
İngiltere
Galler
Londra
Dublin
İrlanda