30-31 / 40
30
vardır. Başlıca
sıradağlar arasında
Wicklow Dağları
yer alır. 926 metre
yüksekliğindeki
Lugnaquilla bu dağların
en yüksek yeridir.
Güneybatıda Kerry
Dağlarında
Macgillycudys Reeks
Dağı (1040 metre) da
zirveyi meydana getirir.
Burası İrlanda’nın en
yüksek dağıdır.
Connemare Dağları,
Mayo Dağları ve kuzeybatıdaki Donegal Dağları başlıca
sıradağlarıdır.
Bataklıklar ülkenin altıda birini kaplar. Bunlar genellikle
Shannon Irmağı’nın batısında yer alır. Britanya Adalarının en
uzun ırmağı olan Shannon, 385 kilometre uzunluğundadır.
Ülkenin diğer önemli ırmağı Liffey’dir. Önemli gölleri arasında
yine İngiliz adalarının en büyük gölü olan Logh Neagh
bulunur. Ayrıca göller bölgesinde Ree, Derg ve Killarney de
önemli göller arasındadır.
İklim
İrlanda ılıman bir deniz iklimine sahiptir. Temmuz ayında elde
edilen sıcaklıklar güneyde 16° ile kuzeyde 14° arasında değişir.
Kışlar nispeten sıcak geçer ve sıcaklık Ocak ayında 4° ile 7°
arasındadır. Ülkeye hâkim olan Atlas Okyanusu’ndan gelen
nemli rüzgârlar ülkenin yıl boyunca yağış almasına neden
olur. Ülkenin yaklaşık yüzde sekseni yılda ortalama 762 ile
1270 mm arasında yağış alır. Yağışlar nedeniyle ülke oldukça
nemlidir. Çoğu günler sis tabakasıyla kaplıdır.
İrlanda topraklarının yaklaşık üçte ikisi çayır ve meralardan
meydana gelmektedir. Orman yok denecek kadar azdır.
En çok rastlanan ağaçlar meşe, dişbudak ve akağaçtır.
İrlanda tamamıyla bir kır ülkesidir.
Ekonomi
İrlanda ekonomisi tarıma ve endüstriye aynı derecede
bağlıdır. Refah seviyesi yüksek olup, dünya devletleri
arasında 12. sıradadır. Ayrıca ülke düşük vergi oranları
nedeniyle teknoloji şirketleri tarafından Avrupa üssü olarak
kullanılmaktadır.
Ovalardaki toprakları genellikle verimlidir. Tarımda yulaf ve
patates yetiştiriciliği başta gelmektedir. Çalışan nüfusun üçte
biri tarımla uğraşmaktadır. Diğer yetiştirdiği ürünler buğday,
arpa ve şeker pancarıdır.
Topraklarının yaklaşık üçte ikisi çayırlık ve meralardan
meydana geldiği için hayvancılık çok gelişmiştir. Yılın on
ayında hayvanlar meralarda otlayabilir. Sığır yetiştiriciliği
hayvancılıkta başta gelir. Dağlık bölgelerde ve cılız otlaklarda
koyun yetiştiriciliği yapılır. Koşum hayvanı olarak at beslenir.
Dört tarafı denizlerle
çevrili olmasına
rağmen İrlanda’da
balıkçılık çok
gelişmemiştir. 1977’de
Balıkçılık Bakanlığının
kurulmasıyla ise bir
sanayi hâlini almıştır.
Ülkede çalışanların
yaklaşık üçte biri
imalat, madencilik ve
inşaat sektörlerinde
istihdam edilmektedir.
Ağır sanayi ise
gelişmemiştir. İmalat
sanayinin büyük bölümü başkent Dublin’de toplanmıştır.
Başlıca endüstri, gıda, yapı malzemeleri, dokuma, giyim,
kimya, metalurji, elektrik malzemeleri ve tütün sektörleridir.
İrlanda, sanayideki kömür ve petrolden doğan enerji açığını
hidrolik santrallerle kapatmaya çalışmaktadır. Yabancı
sermaye, sanayinin gelişmesini de teşvik etmektedir.
Besin ürünleri, ihracatın yarısından fazlasını meydana getirir.
Sığır eti ihracat toplamının dörtte birini teşkil eder. Canlı
hayvan satışı da ihracatta önemli yer tutar. Diğer ihraç
ürünleri kimyasal maddeler, makineler, süt ürünleri,
yumurta ve dokuma malzemeleridir. İhracatın onda
dokuzunu İngiltere’le yapmaktadır. İrlanda dışarıdan ağır
makine, nakliyat malzemeleri, petrol ve petrol ürünleri, tahıl
ve hammaddeler satın alır. İthalatın yarısını İngiltere’den
sağlar. İrlanda 1973 yılında AET’ye (AB) katılmıştır.
Ülkenin maden kaynakları sınırlıdır. Adanın muhtelif
yerlerine dağılmış durumda küçük bakır, gümüş, kurşun,
çinko, altın ve demir yatakları vardır. Az miktarda taş
kömürü bulunur. Adanın geleneksel yakıtı peat denilen
yarı karbonlaşmış nebati toprak örtüsüdür.
İrlanda’nın toplam karayolu uzunluğu 9722 km’dir.
Demiryollarının uzunluğu ise 1988 km’dir. Hava ulaşımı,
İrlanda Hava Yolları ile sağlanır. Ada olduğu için birçok
limanı vardır.
Demografi
İrlanda’nın nüfusu 5 milyonu biraz aşkındır. Kilometrekareye
yaklaşık 71 kişi düşer. Nüfus yoğunluğu doğu ve kuzeyde
yüksek, batıda ise düşüktür. Nüfus artışı binde 5’tir. Nüfus
azlığına göçler sebep olmaktadır. Göçlere özellikle kadınlar
katılmaktadır. İrlanda Gaelcesi ve İngilizce olmak üzere iki
resmî dili vardır. İngilizceyi konuşanlar daha çoktur. İrlanda
dili bütün okullarda mecburidir. İngilizce seviyeleri de İrlanda
diline nazaran oldukça iyidir. Nüfusun yüzde 95’i Katolik,
yüzde 5’i ise Protestandır. 6-14 yaş arasında mecburi olan
öğrenim, ücretsizdir. Ülkede 3 bin 415 ilkokul vardır. Orta
öğretim kurumları özel olup, çoğunlukla dinî kurumlar
tarafından yönetilir, devlet tarafından yardım görür.
Yükseköğrenim 1908 yılında kurulan Millî İrlanda
Üniversitesi ile Dublin Üniversitesi tarafından sağlanır.