104-105 / 146
104
10
Bir futbol devrimcisinin
ardından
Futbol dünyasının son büyük kaybı, Hollanda futbolununmedar-ı iftiharı Johan Cruyff oldu.
Gerek futbolculuğu, gerek teknik adamlığıyla ardında unutulmaz bir miras bırakan
efsane ismin anısının önünde saygıyla eğiliyoruz.
Onur Erdem
4 Mart 2016 tarihi, futbol adına
kara bir gün olarak kayıtlara
geçti. Zira futbol tarihinin en
önemli figürlerinden biri olan
Johan Cruyff, o gün akciğer kan-
seriyle olan savaşını maalesef
kaybetti. Cruyff birçok futbol
otoritesine göre Avrupa’dan çık-
mış, gelmiş-geçmiş en büyük
futbolcuydu. Aynı zamanda hem
futbolculuk hem teknik adamlık
kariyerinde en yukarıya yüksel-
miş isim olarak da görülmek-
teydi. Ancak tümbunların
ötesinde, futbol tarihinin akışını
değiştiren büyük bir devrim-
ciydi. Jack Reynolds ve Vic
Buckinghamgibi Hollanda’da
çalışmış İngiliz teknik adamların
tohumlarını attığı ve Rinus Mic-
hels gibi bir futbol dehâsının da
bu tohumları yeşerttiği “Total
Futbol” anlayışının sahadaki
beyni olarak futbolculuk kari-
yeri boyunca parıltılar saçan
Cruyff, ardından teknik adamlığı
süresince de bu anlayışın geliş-
tirilmesi adına çalışmalarını
sürdürmüştü. Teknik direktör-
lük hayatına noktayı koyduktan
sonra bile hemHollanda futbolu
hemde Barcelona kulübü için en
önemli akıl hocası olmaya
devam eden Cruyff, iki taraf
adına da pozitif tarihi kırılma
noktalarında en çok ön plana
çıkan isimhaline gelmişti.
Johan Cruyff’un 68 yıllık yaşam
öyküsü, 25 Nisan 1947’de Ams-
terdam’da başlamıştı. Doğduğu
evin, Ajax’ın o zamanlar maçla-
rını oynadığı De Meer Stad-
yumu’na yürüyerek yaklaşık
beş dakika mesafede olması
ilahi bir işaret miydi bilinmez
ama kulübe yakın oturuyor ol-
maları, 10’uncu yaş gününe gel-
diğinde Ajax altyapısına
katılmasına vesile olmuştu.
Cruyff, 12 yaşına geldiğindeyse
babasını bir kalp krizi netice-
sinde kaybedecekti. Bu elim olay
ise iki açıdan Cruyff’un haya-
tında kritik bir dönümnoktası
olacaktı. Birincisi, babasının fut-
bola çokmeraklı olmasından
dolayı, Cruyff da futbolcu olmayı
iyice kafasına koyacaktı. İkinci-
siyse, o güne kadar küçük bir
bakkal dükkânı işleten babasına
bu işinde yardımcı olan annesi,
dükkanı tek başına çekip çevi-
remeyeceğini düşünerek Ajax
kulübünde temizlikçi olarak ça-
lışmaya başlayacaktı. İlkinin et-
kisi, kulübe girdiğinde hem
futbol hemde beyzbol bölümle-
rinde oynayan Cruyff’un tama-
men futbola kanalize olmasını
sağlarken, ikincisinin etkisiyse,
annesinin kulüpteki yetkililere
ısrarla oğlunun futbola ne kadar
yatkın birisi olduğunu anlatması
ve yetkililerin de bunun üzerine
Cruyff’u daha yakından takip et-
meye başlayarak onu daha
çabuk üst kategorilere çıkarma-
sına yol açacaktı.
Cruyff 17 yaşına geldiğinde fut-
2
Johan Cruyff