1930… Dünya, ekonomik krizin tam ortasında yaşam savaşı verirken diğer yandan da ülke yönetimindeki egemen güçlerin birbirlerini son sürat milletler savaşına nasıl çektiğine şahit oluyordu. Ancak bu sırada Latin Amerika'da bir ülke Dünya Kupası'na ev sahipliği yaparak kitleleri arkasından sürükleyecek bir geleneğin fitilini ateşlemenin peşindeydi.
Yazı: Canberk Atik / TamSaha 115
"Montevideo Limanı'na on iki ülkenin temsilcileri geldi. Bütün Avrupa davetliydi, ama yalnızca dört Avrupa takımı okyanusu geçerek Güney Yarımküre'ye gelebildi.
'Orası çok uzak bir yer, üstelik yolculuk çok pahalıya mal oluyor,' diyorlardı Avrupa'da.
Bir gemi Fransa'dan Jules Rimet Kupası'nı, bizzat FIFA Başkanı Mösyö Jules'i ve buraya gönülsüzce gelen Fransız takımını getirdi."
Galeano, Uruguay'da düzenlenen ilk Dünya Kupası'nı bu sözlerle anlatıyor. Hakikaten gönülsüz gelen Avrupa'lılardan yalnızca Yugoslavya yarı finali görebildi. Güney Amerika kıtasının iki külhanbeyi Arjantin ve Uruguay, yarı finalde Yugoslavya ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 6-1'lik sonuçlarla devirerek finalde karşılaştı. Ev sahibi beklenildiği gibi ilk turnuvayı düzenlediği yerde ilk kupayı da evinde tutmayı başardı. Hafızaların 1930 Uruguay'da hatırladığı isimse bir Arjantinli, Guilermo Stabile. 4 karşılaşmada 8 kez fileleri havalandıran Arjantinli kupayı eve götüremese de krallık tacını başına geçirmişti.Bir gelenek işte bu şekilde başladı.
4'er sene katlaya katlaya kitleleri önüne katarak büyüdü Dünya Kupası. 1930'dan 2014'e gelene dek dramatik hikâyelerin ardı arkası kesilmezken aklın kabullenmekte zorlandığı başarı öykülerine şahitlik etti insanoğlu. 1938'de Fransa'da bir önceki kupanın sahibi İtalya, önce yarı finalde Brezilya'yı ardından finalde Macarları yenerek ikinci kez "Jules Rimet"i kucaklıyordu. Final öncesinde Mussolini'nin takıma bir telgraf çekerek "Ya zafer, ya ölüm!" fermanı vermesi de finalde gelen 4 gollü galibiyetin en büyük motivasyonu olsa gerek. O telgrafı soyunma odasında arkadaşlarına okuması için seçilen isim ise kaptan Guiseppe Meazza. Yarı finalde Brezilya'yı mağlup ettikleri maçtaki penaltı golünü kaydeden Meazza o kupadaki tek ama en kritik golünü filelere yollamıştı. Brezilyalılar ise dünya sahnesindeki ilk yıldızını parlatıyordu. Leonidas da Silva… O da Arjantinli Stabile gibi 4 maçta 8 golle Fransa 38'in kralı olurken Leonidas ismini de dünya futboluna miras bıraktı.
1950'de Maracana'daki finalde 200 bin Brezilyalıyı susturup "Jules Rimet"i çalan Uruguaylılar,1958'in 6 maçta 13 gol atan Fransız Just Fontaine'si, 1962'nin unutulmazı Garrincha, 1966 finalinde İngiliz Geoff Hurst'un şutunda üst direkten kale çizgisine inen top için 'gol' anlamına gelen orta çizgi koşusunu yapan yan hakem Tevfik Behramov, 1974 ve '78 finallerinin müzmin kaybedeni Hollanda, 1986'da Maradona, 94'te Baggio'nun kaçan penaltısı, 2006 finalindeki dramatik Zidane hikâyesi ve daha niceleri…Saymakla tükenmeyecek kadar çok anı ve karakter biriktirdik.
2010 Güney Afrika'dan bu yana zaman çabuk tükendi. 64 yıl sonra tekrar Brezilya ev sahibi ve final yine Maracana'da oynanacak. 1950'de Maracana'da oynanacak finalden bir gün önce o zamanki FIFA Başkanı Jules Rimet Brezilya'nın kazanacağından o kadar emindi ki ev sahibine kupayı vermeden önce yapacağı konuşmanın metnini hazırlamıştı bile. Uruguay'ın zaferi sonrası Rimet'in psikolojisini tahmin etmemiz ise empati yeteneğimize kalsın. 1950'nin buna benzer hikâyeleri o kadar fazla ki 2014 için sabırsızlanmamak elde değil.
Brezilya'nın ev sahibi olması beklentileri bir adım daha yukarı taşıyor. Oradaki atmosferin yalnızca ev sahibini değil bütün katılan ülkeleri kapsayacağı inancındayım.
Futbol tutkunlarının hazırlıkları da son sürat devam ediyor. Ekran karşısında desteklenen takımın formalarını sandıklardan çıkarmak gibi, veya yılların vazgeçilmesi çıkartma albümünün başına oturmak gibi kupa öncesi tamamlanması gereken birçok ritüel var. İlk düdüğün çalmasına birkaç gün kala bütün takımların kadrosu da tamamen ezberlenmiş olur. Favorilerden biri mutlaka desteklenir. "Ben Bosna'yı tutuyorum abi!"ciler turnuva ilerledikçe "E biri kazanacaksa bari Hollanda olsun"a dönebilirler. Tabii 1990'da Kamerun'la, 1998'de Hırvatistan'la ve 2002'de Senegal'le yola çıkanların sözünden dönmelerine fırsatları olmamıştı. 2014'ün de benzer bir peri masalı için potansiyel takımları mevcut. Renk veriyorum "Belçika".
Türkiye Milli Takımı da 2002'de destansı bir masalın kahramanıydı. 12 yıllık bir özlemin daha da alevlendiği aşikâr. Ancak bizi 2014 Brezilya'ya bağlayacak birçok 'bizden' unsur mevcut. Başta Cüneyt Çakır, Tarık Ongun ve Bahattin Duran olmak üzere Türkiye Ligi'nde gösterdikleri performansla Brezilya'nın yolunu tutmuşlara ayrı bir dikkat kesileceğiz. 1 ay sürecek ve ne kadar hızlı geçtiğini anlayamayacağımız soluksuz bir serüvenin eşiğinde duruyoruz. İçeri adım atmak için tek gereken 12 Haziran'daki Brezilya-Hırvatistan açılış maçındaki ilk düdüğün çalması.
Dünya Kupası Şampiyonları:
Ev Sahibi |
Şampiyon |
Skor |
Finalist |
1930 URUGUAY |
Uruguay |
4 - 2 |
Arjantin |
1934 İTALYA |
İtalya |
2 - 1 |
Çekoslavakya |
1938 FRANSA |
İtalya |
4 - 2 |
Macaristan |
1950 BREZİLYA |
Uruguay |
grupta |
Brezilya |
1954 İSVİÇRE |
Batı Almanya |
3 x 2 |
Macaristan |
1958 İSVEÇ |
Brezilya |
5 x 2 |
İsveç |
1962 ŞİLİ |
Brezilya |
3 x 1 |
Çekoslavakya |
1966 İNGİLTERE |
İngiltere |
4 x 2 |
Batı Almanya |
1970 MEKSİKA |
Brezilya |
4 x 1 |
İtalya |
1974 BATI ALMANYA |
Batı Almanya |
2 x 1 |
Hollanda |
1978 ARJANTİN |
Arjantin |
3 x 1 |
Hollanda |
1982 İSPANYA |
İtalya |
3 x 1 |
Batı Almanya |
1986 MEKSİKA |
Arjantin |
3 x 2 |
Batı Almanya |
1990 İTALYA |
Almanya |
1 x 0 |
Arjantin |
1994 ABD |
Brezilya |
0 x 0 |
İtalya |
1998 FRANSA |
Fransa |
3 x 0 |
Brezilya |
2002 JAPONYA,GÜNEY KORE |
Brezilya |
2 x 0 |
Almanya |
2006 ALMANYA |
İtalya |
1 x 1 |
Fransa |
2010 GÜNEY AFRİKA |
İspanya |
1 x 0 |
Hollanda |
Dünya Kupası Gol Kralları:
Sene |
Gol Kralı |
Ülkesi |
Oynadığı Maç |
Attığı Gol |
1930 |
Guillermo Stabile |
Arjantin |
4 |
8 |
|
Angelo Schiavio |
İtalya |
4 |
4 |
1934 |
Oldrich Nrjedly |
Çekoslavakya |
4 |
4 |
|
Edmund Conen |
Almanya |
4 |
4 |
1938 |
Leonidas da Silva |
Brezilya |
4 |
8 |
1950 |
Marques Ademir |
Brezilya |
6 |
7 |
1954 |
Sandor Kocsis |
Macaristan |
5 |
11 |
1958 |
Just Fontaine |
Fransa |
6 |
13 |
1962 |
Drazen Jerkovic |
Yugoslavya |
6 |
5 |
1966 |
Ferreira Eusebio |
Portekiz |
6 |
9 |
1970 |
Gerd Müller |
Batı Almanya |
6 |
10 |
1974 |
Grzgorz Lato |
Polonya |
7 |
9 |
1978 |
Mario Kempes |
Arjantin |
7 |
6 |
1982 |
Paolo Rossi |
İtalya |
7 |
6 |
1986 |
Gary Lineker |
İngiltere |
5 |
6 |
1990 |
Salvatore Schillaci |
İtalya |
7 |
6 |
1994 |
Oleg Salenko |
Rusya |
3 |
6 |
|
Hristo Stoitchkov |
Bulgaristan |
7 |
6 |
1998 |
Davor Suker |
Hırvatistan |
7 |
6 |
2002 |
Ronaldo |
Brezilya |
7 |
8 |
2006 |
Miroslav Klose |
Almanya |
7 |
5 |
2010 |
Thomas Müller |
Almanya |
6 |
5 |
2014 Dünya Kupası Maç Takvimi: Not: Maç takvimini orijinal boyutunda görmek için yukardaki tablonun üzerine tıkayınız...