Günümüzde futbol, Metin Oktay'ların, Lefter'lerin çamurlu sahalarda oynadığı oyundan çok farklı bir hâl aldı. Saha zeminlerinden oynanan topun özelliklerine, formasından videoboarduna ticari faaliyetlerin ön planda olduğu günümüz spor aktivitelerinde teknolojinin nimetlerinden faydalanmamak nerede ise imkânsız! Hakemlerin tartışmalı pozisyonları tekrar izleyerek karar verilmesine onay vermeyen UEFA ve FIFA, teknolojinin futbol sahasına girmesinden rahatsız olmalı ki, insan faktörünü en aza indirgeyecek kararlara imza atmak istemedi. Ancak teknolojinin futbol içerisinde hangi alanlarda nasıl kullanıldığını ve ne gibi faydalar sağladığına bakıldığında olumlu birçok yenilik de görülmekte…

Aybars Canbay

Sponsor firmalar eskiden üç demir üzerine tutturulmuş bez bir brandanın belirli sürelerle elle tetiklenerek dönmesinden oluşan saha kenarı pano sistemine para verirdi. İlerleyen dönemlerde Led Saha Kenarı Panoları geldi ve ilk dönemlerinde taç çizgisine zoom yaptığında renkleri tam veremeyen ve seyir zevki oldukça az olan bir görüntüyle karşılaştık. Ardından teknolojinin avantajlarını anlayan sponsor firmalar ve üreticiler saha kenarı reklam panolarının geleceğinin bu yöne doğru ilerlediğini fark ederek yatırımlarını artırdı. Firmalar üretim maliyetlerini bir kenara bırakarak hangi formatta dosya göndermeleri gerektiğini düşünürken, seyir zevki yüksek, kaliteli görsel alanlar ortaya çıkmaya başladı.

"Maçın adamı" seçimi, "Takımınızın gol görüntüleri", "Takımınızın idman günlüğü", internet üzerinden bilet satışı, yine takım ürünlerinin web'den satın alınması gibi bir çok farklı teknolojik operasyona sponsor olan firmalar, futbol ekonomisine fazlası ile katkıda bulundu.

Geçmiş yıllarda gol olduğu zaman bir görevlinin elle değiştirdiği skorboardlar günümüzde görselliği ile ön plana çıkan futbolcuların resimleri ile bezenmiş videoboardlarla yer değiştirdi. Videoboardlar maç öncesi, devre arası ve maç sonrası videoların görsellerini yayınlayabildiği, maç günleri dışında stadyumda yapılan aktivitelerde de kullanılabilen futbolseverler için seyir zevkini arttıran teknolojik unsurların başında gelmekte. Yeni nesil videoboardlar stadyum içerisinde yer alan ekranlarla beraber çalışarak taraftarlara fuaye alanlarında da kesintisiz bilgi aktarımı ile beraber reklam yapılmasına imkân sağlamakta. Taraftarlar fuaye alanlarında yemek yerken aynı anda oyuncuların bilgilerini ekranlardan takip edebilmekte.

Teknoloji ile gelen yeni iletişim alanları

Televizyon, radyo, yazılı basın derken yeni iletişim mecralarının başında sosyal medya gelmekte. Futbol dünyasının önde gelen kulüpleri de bu yeni iletişim araçlarından faydalanmak için yoğun çaba içerisine girdi. Sosyal medya konusunda UEFA için ayrı bir parantez açılması gerekiyor. Çünkü sosyal medyayı en efektif olarak kullanan spor organizasyonlarının başında geliyor UEFA.

Takımların facebook ve benzeri siteler üzerinde kurdukları fan sayfaları, taraftarla olan iletişimine güç katmakla birlikte sponsorlara uygun ek görsel alanlar oluşturmakta. Bu konuda en iyi örnek 2010 FIBA Dünya Basketbol Şampiyonası ile beraber facebook ve twitter gibi sosyal medya alanları kullanan BEKO. Markaların sosyal mecraya ne kadar önem verdikleri, televizyon gibi reklam verilmesi pahalı olan bir alana facebook temalı reklam vermelerinden anlaşılıyor. Turnuva boyunca Garanti, Ülker gibi dev markaların da sosyal medyayı kullananlar arasında yer alması, bu mecranın önemini herkese göstermekte.

Teknoloji ile gelen analiz bilgileri

"22 kişinin bir topun peşinde koştuğu" dönemler geride kaldı. Antrenörlerden yöneticilere kadar bütün futbolseverler, teknik veri ve bu veriler üzerine analiz yapmanın gerekliliğini kabul etmiş durumda. İzlenen maçta futbolcuların topla oynama oranından kaç kilometre koştuğuna, kaç pas yapıp, kaç şut çektiğine kadar birçok verinin ekrana anlık olarak yansıması artık alışılagelmiş bir uygulama.

Topa yerleştirilecek bir çiple topun kale çizgisini geçip geçmediğinden kaç km hızla kaleye doğru gittiğine kadar birçok bilgi de yakın zamanlarda ekranlara yansıyacak bilgilerden.

Hakemlerin kendi aralarında iletişim kurabilmeleri için telsiz kulaklıklar hâlihazırda kullanılmakta. Nike, Adidas, Puma gibi üreticiler forma, ayakkabı, şort gibi birçok üründe futbolculara en rahat, en dayanıklı ve performanslarını en az etkileyecek ürünleri yapmak için birbirleriyle yarışır durumda.

Nike Inovasyon Merkezi'nde geliştirilen Dri-FIT teknolojisi rahatlığı ön planda tutarak, futbolcunun oyun dışında konsantrasyonunun bozulmamasını hedefliyor. Nike, Dri-FIT teknolojisi ile beraber vücudu saran, nemi cilt yüzeyinden alarak kumaşın yüzeyine ileten ve bu sayede fazla nemin hızlı buharlaşmasını sağlayarak futbolcuya kendisini daha uzun süre rahat hissetmesini sağlayan formalar üretmekte

Yapılanlardan ve yeni projelerden görüldüğü gibi teknoloji futbol sahasına girmeye dünden hazır. Asıl soru futbolun patronu UEFA ve FIFA, ne kadarına izin verecek?