TR
EN
3. WADA'ya göre doping sayılan kural ihlalleri nelerdir?

WADA Kodu'nun 2. maddesi, doping sayılan kural ihlallerini tanımlar. Bu ihlaller şunlardır.

a) Sporcudan Alınan Örnekte Yasaklı Maddenin veya Metabolitlerinin veya Belirteçlerinin Bulunması

Bir sporcunun vücudunda yasaklı bir madde veya metabolitlerinin veya belirteçlerinin bulunması dopingle mücadele kural ihlalidir. Sporcunun bu maddeleri bilerek ya da bilmeyerek alması önemli değildir. Sporcudan alınan örnekte yasaklı madde, maddenin metabolitleri veya belirteçleri bulunduğunda sporcu sorumlu tutulur.

b) Yasaklı Madde veya Yöntemin Kullanılması veya Kullanmaya Teşebbüs Edilmesi

Yasaklı bir madde veya yöntemi kullanmak ya da kullanmaya teşebbüs etmek dopingle mücadele kural ihlalidir. Maddenin, yöntemin sporcunun performansını artırıp artırmaması önemli değildir.

c) Doping Kontrol Testinden Kaçınmak

Doping kontrol görevlisi tarafından bilgilendirildiği halde doping kontrol testine geçerli bir gerekçe olmadan katılmamak, testi reddetmek ya da testten kaçmak doping ihlali sayılır.

d) Bulunabilirlik Bildirimi Kusurlarını İşlemek

Kayıtlı test havuzunda bulunan sporculardan doping kontrol testine girmek üzere bulundukları yeri ve gün içinde 60 dakikalık bir zaman dilimini bildirmeleri istenir. Buna bulunabilirlik bildirimi denir. Bir sporcu, bulunabilirlik bildiriminde belirttiği yer ve zamanda 12 ay içinde üç kez bulunmaz ve doping kontrol testine girmez veya kurallara uygun biçimde bulunabilirlik bildirimi yapmazsa dopingle mücadele kural ihlali yapmış sayılır.

e) Doping Kontrolünü Manipüle Etmek

Doping kontrol testinin sonucunu değiştirmek, numunenin bütünlüğünü bozmak, doping kontrolünün sağlıklı yapılmasına engel olmak, doping kontrol görevlilerinin görevlerini sağlıklı yapmasına engel olmak ve diğer şekillerde test sonucu etkilemeye çalışmak dopingle mücadele kural ihlalidir.

f) Yasaklı Madde veya Yöntemi Bulundurmak

Sporcunun veya sporcu destek personelinden bir kişinin yasaklı madde bulundurması, bunu kullanmasa bile eğer TAKİ (Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası) izni yoksa dopingle mücadele kural ihlali olur.

g) Yasaklı Madde veya Yöntemin Yasadışı Ticaretini Yapmak veya Teşebbüs Etmek

Yasaklı madde veya yöntemlerin yasadışı ticaretini yapmak veya girişimde bulunmak dopingle mücadele kural ihlalidir.

h) Bir Sporcuya Yasaklı Bir Madde veya Yöntemi Yasak Olduğu Süreçte Uygulamak Veya Uygulamaya Teşebbüs Etmek

Yasaklılar listesindeki madde ve yöntemlerden bazıları her zaman yasaklı bazıları ise müsabaka döneminde yasaklıdır. Yasaklı olduğu sırada uygulamak dopingle mücadele kural ihlalidir.

i) Doping Faaliyetlerine Suç Ortaklığı veya Suç Ortaklığına Teşebbüs

Dopingle mücadele ihlallerine yardım etmek, teşvik etmek, saklamak veya buna teşebbüs etmek dopingle mücadele kural ihlalidir.

j) Yasaklı Kişilerle İşbirliği

Dopingle mücadele kural ihlali nedeniyle spordan men edilmiş kişiyle (yasaklı kişi) cezası süresinde profesyonel bir ilişkide olmak dopingle mücadele kural ihlalidir.

k) Dopingle Mücadele Kural İhlalini Bildirmek İsteyen Kişiyi Engellemek, Caydırmak veya Bu Amaçla Davranmak

Dopingle mücadele kural ihlalini veya WADA Koduna uyumsuzluğu ilgili bir otoriteye (ör. Disiplin kurulu, dopingle mücadele kurumu vd.) araştırmak, bildirmek isteyen kişiye engel olmak, tehdit etmek, caydırmaya çalışmak vb. eylemler dopingle mücadele ihlali sayılır.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Doping ne demektir?
2. Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) nedir?
3. WADA'ya göre doping sayılan kural ihlalleri nelerdir?
4. Kusursuz Sorumluluk (strict liability) kuralı ne demektir?
5. Bulunabilirlik bildirimi nedir?
6. Dopingle mücadele kuralları (WADA CODE) nedir?
7. WADA kaynaklarına nasıl ulaşılabilir?
8. Sporcular neden doping yapar? Amaç sadece kazanmak mıdır veya başka sebepler var mıdır?
9. Yasaklılar Listesi nedir?
10. Yasaklanan madde ve yöntemler neye göre belirlenir? Yasaklama kriterleri nelerdir?
11. Hangi yöntem ve maddeler yasaklıdır?
12. Yasaklı yöntem ve maddelerin sporcu sağlığına yan etkileri neler olabilir?
13. İnternetten alınan gıda takviyeleri ve benzeri ürünlerde doping maddesi bulunma riski var mıdır?
14. Günlük hayatta bilinçsizce ve sık kullanılan bazı reçetesiz ilaçlar (soğuk algınlığı, ağrı kesici, vd.) doping testinin pozitif çıkmasına sebebiyet verebilir mi?
15. TAKİ (Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası) nedir?
16. Bütün Sporcular TAKİ başvurusu yapmak zorunda mıdır?
17. TAKİ (Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası) izni nasıl alınır?
18. TAKİ (Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası) başvurusu ne zaman yapılmalıdır?
19. TAKİ verilme şartları nelerdir?
20. Bir Sporcu TAKİ İzni Onaylanmadan Yasaklı Kullanabilir mi? Geriye Dönük (Retroaktif) TAKİ Ne Demektir?
21. ADAMS nedir?
22. Türk Futbolunda doping kontrolünü hangi kurum ve kuruluşlar yapar?
23. Doping kontrolleri ne zaman yapılmaktadır?
24. Doping kontrolü yapılacak müsabaka, sporcu nasıl belirlenir?
25. Doping kontrolü yapılacak sporcu nasıl belirlenir?
26. Kayıtlı Test Havuzu nedir?
27. Doping kontrolü olduğunu futbolcu ne zaman öğrenir?
28. Doping kontrolü için örnek toplama işlemini kimler gerçekleştirir?
29. Doping kontrolü için örnek toplayan görevli kişilerin (Doping Kontrol Görevlisi-DKG), görev ve sorumlulukları nelerdir?
30. Sporcunun doping kontrolü sırasındaki görev ve sorumlulukları nelerdir?
31. Sporcunun doping kontrolü sırasındaki hakları nelerdir?
32. Doping kontrolünde örnek toplama işlemi nasıl yapılır?
33. Sporcu Biyolojik Pasaportu (Athletes Biologic Passport-ABP) nedir?
34. Laboratuvar analiz ettiği numunenin hangi sporcuya ait olduğunu bilir mi?
35. Doping yapmadığım halde test sonucum pozitif çıkarsa ne olur? Test sonuçlarına nasıl itiraz edebilirim?
36. Yasaklı madde veya yöntem içerdiğini bilmeden bir ilaç, besin desteği vb. kullanan sporcu bu uygulamanın yasaklı olduğunu öğrendiğinde ne yapmalıdır ve hangi sonuçlarla karşılaşabilir?
37. Doping testi pozitif çıkan sporcular ne tür cezalarla karşılaşabilir?
38. Kural İhlali (Doping) Cezasını Kim Verir?
39. Disiplin Kurulu'nun Verdiği Cezaya İtiraz Edilebilir mi?
40. Sporcu destek personeli kimdir? Sorumlulukları nelerdir?
41. Kulüp doktoru ya da sağlık personeli bana bir ilacı önerirse ve bu ilaç yasaklı çıkarsa, sorumluluk kimde olur?
42. Takım arkadaşlarım doping yapıyorsa ne yapmalıyım, doping kullanımını bildirmezsem ne olur?
43. Doping cezası süresince, sporcu takımında kalabilir mi, antrenman yapabilir mi?
44. Dopingle mücadelede kişisel verilerin korunması ne anlama gelir?
45. Sporcuların sürekli olarak nerede olacaklarını bildirmesi (bulunabilirlik bildirimi) özel hayatın gizliliğini ihlal etmek midir?
46. Dopingle mücadeleye dair eğitim nasıl alınır?
47. Dopingle mücadeleyle ilgili güncel bilgilendirmelerin takibi nasıl yapılır?