TR
EN
17. TAKİ (Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası) izni nasıl alınır?

WADA Kodu madde 4.4 altında Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası (TAKİ) ile ilgili süreçler tanımlanmıştır. Bir sporcu, sağlık sorunu nedeniyle yasaklılar listesindeki bir maddeyi veya yöntemi tedavi amacıyla kullanmak zorunda kalırsa, bu maddenin kullanımını önceden bildirmek ve onay almak zorundadır. TAKİ başvurusu aşağıdaki adımlar ile gerçekleşir:

a) Başvuru Yapılması: Sporcu, yasaklı bir madde veya yöntemi kullanması gerektiğinde, bu durumu yarıştığı seviyede yetkili doping kontrol otoritesine (ör. Türkiye Dopingle Mücadele Komisyonu) bildirir ve TAKİ başvurusunda bulunur. Başvuru, kuruluşun özgün TAKİ formunun eksiksiz doldurulması ve ekinde konuya ilişkin tüm tetkikler, sağlık raporları, teşhis ve tedavi belgeleriyle birlikte yapılmalıdır.

b) TAKİ Kurulunun Değerlendirmesi: Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası Kurulu (TAKİK), başvuruyu değerlendirir. İleride açıklanan "TAKİ verilme şartları nelerdir?" sorusunun yanıtında belirtilen kriterlere göre kararını verir.

c) Onay veya Red: Kurul başvuruyu değerlendirir ve sporcunun bu maddeyi kullanırken yarışmasına izin verir ya da vermez. İzin verilmesi durumunda, sporcu bu maddenin kullanımını sadece izinde belirtilen şartlarda gerçekleştirebilir.

Her türlü sağlık sorununun tedavisi hasta ve hekimi tarafından belirlenir. TAKİ izni, izin istenen tedavinin tıbben uygunluğu veya gerekli olup olmadığına dair verilen bir karar değildir. İzin kararı sporcunun talep edilen tedaviyi almasının kurallara uygun olduğuna ve tedavi olurken yarışmaya devam edebileceğine dair verilen bir karardır. Ret kararı tedavinin yanlış olduğuna dair değil, söz konusu başvurunun uygunsuz olduğu veya tedaviyi alırken yarışmanın adil olmayacağı, yarışma eşitliğine zarar vereceğine dair bir karardır.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Doping ne demektir?
2. Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) nedir?
3. WADA'ya göre doping sayılan kural ihlalleri nelerdir?
4. Kusursuz Sorumluluk (strict liability) kuralı ne demektir?
5. Bulunabilirlik bildirimi nedir?
6. Dopingle mücadele kuralları (WADA CODE) nedir?
7. WADA kaynaklarına nasıl ulaşılabilir?
8. Sporcular neden doping yapar? Amaç sadece kazanmak mıdır veya başka sebepler var mıdır?
9. Yasaklılar Listesi nedir?
10. Yasaklanan madde ve yöntemler neye göre belirlenir? Yasaklama kriterleri nelerdir?
11. Hangi yöntem ve maddeler yasaklıdır?
12. Yasaklı yöntem ve maddelerin sporcu sağlığına yan etkileri neler olabilir?
13. İnternetten alınan gıda takviyeleri ve benzeri ürünlerde doping maddesi bulunma riski var mıdır?
14. Günlük hayatta bilinçsizce ve sık kullanılan bazı reçetesiz ilaçlar (soğuk algınlığı, ağrı kesici, vd.) doping testinin pozitif çıkmasına sebebiyet verebilir mi?
15. TAKİ (Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası) nedir?
16. Bütün Sporcular TAKİ başvurusu yapmak zorunda mıdır?
17. TAKİ (Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası) izni nasıl alınır?
18. TAKİ (Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası) başvurusu ne zaman yapılmalıdır?
19. TAKİ verilme şartları nelerdir?
20. Bir Sporcu TAKİ İzni Onaylanmadan Yasaklı Kullanabilir mi? Geriye Dönük (Retroaktif) TAKİ Ne Demektir?
21. ADAMS nedir?
22. Türk Futbolunda doping kontrolünü hangi kurum ve kuruluşlar yapar?
23. Doping kontrolleri ne zaman yapılmaktadır?
24. Doping kontrolü yapılacak müsabaka, sporcu nasıl belirlenir?
25. Doping kontrolü yapılacak sporcu nasıl belirlenir?
26. Kayıtlı Test Havuzu nedir?
27. Doping kontrolü olduğunu futbolcu ne zaman öğrenir?
28. Doping kontrolü için örnek toplama işlemini kimler gerçekleştirir?
29. Doping kontrolü için örnek toplayan görevli kişilerin (Doping Kontrol Görevlisi-DKG), görev ve sorumlulukları nelerdir?
30. Sporcunun doping kontrolü sırasındaki görev ve sorumlulukları nelerdir?
31. Sporcunun doping kontrolü sırasındaki hakları nelerdir?
32. Doping kontrolünde örnek toplama işlemi nasıl yapılır?
33. Sporcu Biyolojik Pasaportu (Athletes Biologic Passport-ABP) nedir?
34. Laboratuvar analiz ettiği numunenin hangi sporcuya ait olduğunu bilir mi?
35. Doping yapmadığım halde test sonucum pozitif çıkarsa ne olur? Test sonuçlarına nasıl itiraz edebilirim?
36. Yasaklı madde veya yöntem içerdiğini bilmeden bir ilaç, besin desteği vb. kullanan sporcu bu uygulamanın yasaklı olduğunu öğrendiğinde ne yapmalıdır ve hangi sonuçlarla karşılaşabilir?
37. Doping testi pozitif çıkan sporcular ne tür cezalarla karşılaşabilir?
38. Kural İhlali (Doping) Cezasını Kim Verir?
39. Disiplin Kurulu'nun Verdiği Cezaya İtiraz Edilebilir mi?
40. Sporcu destek personeli kimdir? Sorumlulukları nelerdir?
41. Kulüp doktoru ya da sağlık personeli bana bir ilacı önerirse ve bu ilaç yasaklı çıkarsa, sorumluluk kimde olur?
42. Takım arkadaşlarım doping yapıyorsa ne yapmalıyım, doping kullanımını bildirmezsem ne olur?
43. Doping cezası süresince, sporcu takımında kalabilir mi, antrenman yapabilir mi?
44. Dopingle mücadelede kişisel verilerin korunması ne anlama gelir?
45. Sporcuların sürekli olarak nerede olacaklarını bildirmesi (bulunabilirlik bildirimi) özel hayatın gizliliğini ihlal etmek midir?
46. Dopingle mücadeleye dair eğitim nasıl alınır?
47. Dopingle mücadeleyle ilgili güncel bilgilendirmelerin takibi nasıl yapılır?