TR
EN
20. Bir Sporcu TAKİ İzni Onaylanmadan Yasaklı Kullanabilir mi? Geriye Dönük (Retroaktif) TAKİ Ne Demektir?

WADA Kodu'na göre, sporcuyu test etmekle yetkili dopingle mücadele kuruluşunun kayıtlı test havuzunda veya TAKİ başvurusu ile yükümlü kıldığı sporcular arasında olanlar, yasaklı bir madde veya yöntemi kullanmadan önce TAKİ başvurusu yapmak ve onay almak zorundadırlar.

TAKİ izni onaylanmadan yasaklı bir tedavi kullanmak dopingle mücadele kurallarını ihlal etmek anlamına gelir ve bu durum sporcu için cezai yaptırımlara yol açabilir. Onay alınmadan ilacı kullanmak, TAKİ başvurusu yapılmış olsa bile izin verilmeden ilaç kullanımına girer ve bu bir ihlaldir.

Öte yandan; istisnai olarak acil tıbbi müdahale gereken koşullarda sporcuya yasaklı içeren tedavi uygulanması gerekebilir. Bu durumda tedavi uygulanır ve sonrasında ilk fırsatta TAKİ başvurusu yapılmalıdır. Bu başvuruya "Geriye dönük (Retroaktif) TAKİ" başvurusu denir. TAKİ başvurusu yükümlülüğü olmayan sporcular da tedavi amacıyla yasaklı kullanıyorlar ise, doping kontrolüne girdiklerinde bu tedaviyi kontrol formuna yazdırmalı, sonucun pozitif (aykırı analitik bulgu) gelmesine hazırlıklı olarak başvuru yapmak üzere dosyalarını hazırlamalıdırlar. Esasen bu hazırlığın teşhis ve tedavi sürecinin en başında yapılması daha uygun olacaktır. Bu sporcular örnekte aykırı analitik bulgu çıkması ve sonucunun sporcuya bildirilmesi halinde geriye dönük TAKİ başvurusu yapabilir. Başvurunun değerlendirme süreci ve kriterleri normal TAKİ başvurusu gibidir.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Doping ne demektir?
2. Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) nedir?
3. WADA'ya göre doping sayılan kural ihlalleri nelerdir?
4. Kusursuz Sorumluluk (strict liability) kuralı ne demektir?
5. Bulunabilirlik bildirimi nedir?
6. Dopingle mücadele kuralları (WADA CODE) nedir?
7. WADA kaynaklarına nasıl ulaşılabilir?
8. Sporcular neden doping yapar? Amaç sadece kazanmak mıdır veya başka sebepler var mıdır?
9. Yasaklılar Listesi nedir?
10. Yasaklanan madde ve yöntemler neye göre belirlenir? Yasaklama kriterleri nelerdir?
11. Hangi yöntem ve maddeler yasaklıdır?
12. Yasaklı yöntem ve maddelerin sporcu sağlığına yan etkileri neler olabilir?
13. İnternetten alınan gıda takviyeleri ve benzeri ürünlerde doping maddesi bulunma riski var mıdır?
14. Günlük hayatta bilinçsizce ve sık kullanılan bazı reçetesiz ilaçlar (soğuk algınlığı, ağrı kesici, vd.) doping testinin pozitif çıkmasına sebebiyet verebilir mi?
15. TAKİ (Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası) nedir?
16. Bütün Sporcular TAKİ başvurusu yapmak zorunda mıdır?
17. TAKİ (Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası) izni nasıl alınır?
18. TAKİ (Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası) başvurusu ne zaman yapılmalıdır?
19. TAKİ verilme şartları nelerdir?
20. Bir Sporcu TAKİ İzni Onaylanmadan Yasaklı Kullanabilir mi? Geriye Dönük (Retroaktif) TAKİ Ne Demektir?
21. ADAMS nedir?
22. Türk Futbolunda doping kontrolünü hangi kurum ve kuruluşlar yapar?
23. Doping kontrolleri ne zaman yapılmaktadır?
24. Doping kontrolü yapılacak müsabaka, sporcu nasıl belirlenir?
25. Doping kontrolü yapılacak sporcu nasıl belirlenir?
26. Kayıtlı Test Havuzu nedir?
27. Doping kontrolü olduğunu futbolcu ne zaman öğrenir?
28. Doping kontrolü için örnek toplama işlemini kimler gerçekleştirir?
29. Doping kontrolü için örnek toplayan görevli kişilerin (Doping Kontrol Görevlisi-DKG), görev ve sorumlulukları nelerdir?
30. Sporcunun doping kontrolü sırasındaki görev ve sorumlulukları nelerdir?
31. Sporcunun doping kontrolü sırasındaki hakları nelerdir?
32. Doping kontrolünde örnek toplama işlemi nasıl yapılır?
33. Sporcu Biyolojik Pasaportu (Athletes Biologic Passport-ABP) nedir?
34. Laboratuvar analiz ettiği numunenin hangi sporcuya ait olduğunu bilir mi?
35. Doping yapmadığım halde test sonucum pozitif çıkarsa ne olur? Test sonuçlarına nasıl itiraz edebilirim?
36. Yasaklı madde veya yöntem içerdiğini bilmeden bir ilaç, besin desteği vb. kullanan sporcu bu uygulamanın yasaklı olduğunu öğrendiğinde ne yapmalıdır ve hangi sonuçlarla karşılaşabilir?
37. Doping testi pozitif çıkan sporcular ne tür cezalarla karşılaşabilir?
38. Kural İhlali (Doping) Cezasını Kim Verir?
39. Disiplin Kurulu'nun Verdiği Cezaya İtiraz Edilebilir mi?
40. Sporcu destek personeli kimdir? Sorumlulukları nelerdir?
41. Kulüp doktoru ya da sağlık personeli bana bir ilacı önerirse ve bu ilaç yasaklı çıkarsa, sorumluluk kimde olur?
42. Takım arkadaşlarım doping yapıyorsa ne yapmalıyım, doping kullanımını bildirmezsem ne olur?
43. Doping cezası süresince, sporcu takımında kalabilir mi, antrenman yapabilir mi?
44. Dopingle mücadelede kişisel verilerin korunması ne anlama gelir?
45. Sporcuların sürekli olarak nerede olacaklarını bildirmesi (bulunabilirlik bildirimi) özel hayatın gizliliğini ihlal etmek midir?
46. Dopingle mücadeleye dair eğitim nasıl alınır?
47. Dopingle mücadeleyle ilgili güncel bilgilendirmelerin takibi nasıl yapılır?