Süper Lig'de 21 yaş altı oyuncuların forma giyme sayıları ve süreleri ne yazık ki anlamlı artışlar göstermiyor. Geçtiğimiz sezonun ilk yarısında 21 yaş altı 74 oyuncu sezonun ilk yarısında oynama fırsatı bulmuştu; bu sezon ise bu rakam 55'e geriledi. Sevindirici olan ise bu 55 oyuncunun aldıkları toplam sürenin geçtiğimiz sezonun yüzde 4.15'lik oranının üzerine çıkarak 4.65'e ulaşması oldu. Dört sezon önce 41 genç oyuncunun yüzde 4.82'lik süre aldığı göz önünde tutulursa maalesef yerimizde bile sayamadığımız ortaya çıkıyor.
Araştırma: TamSaha Spor Toto Süper Lig'de genç oyuncu olmak zor zanaat ve bu zanaatın zorluğu hemen hemen hiç değişmeden devam ediyor. Yaş ortalaması 27.36'yı bulan ve bu hâliyle Avrupa'nın en yaşlılarından biri hatta birincisi olan ligimizde 21 yaş altı oyuncuların bulduğu şanslar da devede kulak kalıyor.
21 yaş altı oyuncuların ligimizde ne kadar süre alabildiğiyle alâkalı araştırmayı birkaç sezondur gündemde tutuyoruz. Üç sezon önce ligin ilk yarısında forma giyebilen 21 yaş altı oyuncuların sayısı 41, oynama süreleri ise 14 bin 162 dakikaydı. 11 kişilik bir takımın ilk yarıdaki 17 haftada sahada kalma süresinin 19 bin 800 dakika, 18 takımın sahada kalma süresinin de 302 bin 940 dakika olduğu göz önünde bulundurulduğunda, gençlerin ancak yüzde 4.82 oranında oynayabildiği ortaya çıkıyordu.
İki sezon önce ise Süper Lig'de forma giyen 21 yaş altı oyuncu sayısı 50'ye yükselmiş, ancak aldıkları süre 11 bin 345 dakikaya gerilemişti ki bunun da genel içindeki oranı yüzde 3.74'e tekabül ediyordu. Geçtiğimiz sezon ise takım ve dolayısıyla da maç sayısı arttı.
21 takımlı ligin ilk yarısında 11 oyuncunun toplam oynama süresi 415 bin 800 dakikaya yükseldi. 21 yaş altı forma giyen oyuncu sayısı da 74'e çıktı. Bu 74 oyuncunun sahada kaldıkları toplam süre de 17 bin 293 dakikaya ulaştı. Ancak gençlerin genel toplam içindeki yüzdeleri bir önceki sezona göre küçük bir artışla yüzde 4.15'e yükselse de bu rakam iki sezon öncesinin gerisinde kaldı. Bu sezon ise 20 takımda 21 yaş altı 55 oyuncu forma şansı buldu. Genç oyuncu sayısı geçtiğimiz sezona göre 19 kişi azaldı. Ancak sayıdaki bu azalışa rağmen oyuncuların sahada aldığı sürede artış yaşandı. 55 oyuncu 17 bin 517 dakika ile dört sezonun en yüksek rakamına ulaştı. Genç oyuncuların toplam süre içinde aldığı pay yüzde 4.65'le geçtiğimiz sezonun önüne geçse de 2018-19 sezonundaki yüzde 4.82'nin gerisinde kaldı.
1000 dakikanın üzerine çıkanlar ikiye katlandı
21 yaş altında 55 oyuncunun sezonun ilk yarısında takımlarında şans bulmuş olması size "Hiç de fena bir rakam değil" diye görünebilir. Ancak tabloya biraz daha yakından bakınca kazın ayağının hiç de göründüğü gibi olmadığını anlayacaksınız. Bir kere bu oyuncuların 24'ü koca ilk yarı boyunca aldıkları süreyle 90 dakikaya bile ulaşamamış. Bu 24 oyuncunun üçünün sahaya ayak basmasıyla hakemin bitiş düdüğünü çalması birlikte olmuş. Diğer dokuzu 10 dakikanın, beşi 20 dakikanın, altısı 45 dakikanın altında oynayabilmiş. 500 dakikanın üzerinde oynayan 21 yaş altı oyuncuların sayısı ise sadece 13. Bu oyuncuların 8'i ise 1000 dakikanın üzerine çıkarak takımlarının banko isimleri hâline gelmiş. Geçtiğimiz sezon bu sayının dört olduğunu hatırlatırsak "yüzde yüz" bir artıştan söz edebiliriz.
Gelelim bu oyuncuların kimler olduğuna. Önce geçtiğimiz sezonun dört "kahramanını" hatırlayalım: Beşiktaş'tan Ersin Destanoğlu, Fraport-TAV Antalyaspor'dan Bünyamin Balcı ve Trabzonspor'dan Serkan Asan ile Abdülkadir Ömür. Trabzonsporlu iki oyuncu "yaş" sebebiyle listeden düştü. Ayrıca Serkan Asan bu sezon geçtiğimiz sezondaki oynama fırsatlarını da bulamadı.
31 Mayıs 2000 doğumlu Bünyamin Balcı, geçtiğimiz sezon 17 maçta 1447 dakikalık süreyle elde ettiği birinciliği bu sezon da 19 maçta 1565 dakika ile korumayı başardı.
Geçtiğimiz sezon 16 maçta 1406 dakika ile ikinci sırada bulunan Beşiktaş'ın 1 Ocak 2001 doğumlu kalecisi Ersin Destanoğlu da bu sezon 16 maçta 1350 dakikayla üçüncü sıradan listeye girdi. İkinci sıraya Aytemiz Alanyaspor'un 16 Mart 2000 doğumlu orta saha oyuncusu Umut Güneş 1437 dakikayla oturdu. Çaykur Rizespor'un 2000'li sol beki Cemali Sertel 16 maçta 1337, Kasımpaşa'nın aynı yıl doğumlu sol beki Eren Elmalı da 17 maçta 1217 dakikayla bu üç oyuncuyu takip etti. Adana Demirspor'un 2000'li kanat oyuncusu Yunus Akgün 16 maçta 1097, Beşiktaş'ın 2001'li sol beki Rıdvan Yılmaz 13 maçta 1049 ve Fraport-TAV Antalyaspor'un Nijeryalı santrforu 2000 doğumlu Paul Omo Mukairu da 16 maçta 1038 dakika oynayarak 1000 dakikanın üzerine çıkan oyuncular oldu. Bu listede yer alan yedi yerli oyuncudan Rıdvan Yılmaz'ın A, diğer altısının da Ümit Millî Takımımızda forma giydiğini hatırlatalım.
Bu oyuncuların hemen arkasında ise 500 dakikanın üzerine çıkan beş genç futbolu bulunuyor. Bunların ilki, Altay Bayındır'ın sakatlanmasının ardından Fenerbahçe'nin kalesini 10 maçta 827 dakika koruyan 2000 doğumlu Berke Özer. Onu Kasımpaşa'nın 2000'li orta saha oyuncusu Doğucan Haspolatlı 13 maçta 559, V.F. Karagümrük'ün 2001'li orta saha oyuncusu Adnan Uğur 11 maçta 533, FT Antalyaspor'un 2001'li forveti Gökdeniz Bayrakdar 14 maçta 529 ve ÖKY Malatyaspor'un Burundili 2000 doğumlu orta saha oyuncusu Jospin Nshimirimana 11 maçta 516 dakikayla takip etti.
Yedi genç yabancı
Spor Toto Süper Lig'in ilk yarısında forma giyen 21 yaş altındaki 55 oyuncudan yedisi yabancı. Bu oyunculardan FT Antalyasporlu Mukairu ve ÖKY Malatyasporlu Nshimirimana'yı 1000 ve 500 dakikanın üzerinde forma giyenlerin arasında zaten saymıştık. Diğer beş genç yabancıdan ikisi bu sezon gençleştirme parolasıyla yola çıkan Galatasaray'dan, ikisi ligin en düşük yaş ortalamasına sahip Y. Malatyaspor'dan, birisi de A. Alanyaspor'dan. Listedeki 2000 doğumlu iki Galatasaraylıdan Fransız sağ bek Sacha Boey üç maçta 270, Portekizli orta saha oyuncusu Gustavo Assunçao ise iki maçta 134 dakika oynama şansı buldu. Boey'in sakatlık sebebiyle az süre aldığını ve bir aksilik olmazsa ikinci yarıda daha uzun süre oynayabileceğini de vurgulamak gerekiyor.
Y. Malatyaspor ise listeye Nshimirimana dışında iki oyuncu daha soktu. Her ikisi de Ganalı olay iki oyuncudan 2000 doğumlu stoper Philip Gameli Awuku dört maçta 97 dakika, 2002 doğumlu forvet Haqi Osman da sekiz maçta 84 dakika süre aldı. Ligin ilk yarısında forma şansı bulan son genç yabancı ise A. Alanyaspor formasını bir maçta yedi dakika sırtında taşıyan 2001 doğumlu Moritanyalı kanat oyuncusu El Mami Tetah.
En genç oyuncu Arda Güler
En "yaşlı"sı 2000 doğumlu olan genç oyuncular listemizde yer alan en genç isim ise Fenerbahçe'nin 25 Şubat 2005 doğumlu orta saha oyuncusu Arda Güler oldu. Ancak Arda'nın ilk yarı boyunca ligde alabildiği süre iki maçta altı dakikayla sınırlı kaldı. 2004 doğumlu üç oyuncudan Adana Demirsporlu İzzet Çelik ve İH Konyasporlu Ahmet Karademir sadece bir dakika sahada kalırken, ligde 2019-20 sezonundan bu yana boy gösteren ve henüz 16 yaşını doldurmadan ligin gol atan en genç oyuncusu unvanını alan 2004 doğumlu Y. Kayserisporlu Emre Demir de bu sezon sadece üç maçta 15 dakika süre alabildi. İki sezon önce 431, geçtiğimiz sezon da 104 dakika oynayabilen Emre'nin bu yılın Haziran ayında geçerli olmak üzere Barcelona ile sözleşme imzaladığını da hatırlatalım.
Yaşları nispeten daha küçük olmasına rağmen "uzunca" sayılabilecek süreler alan 2003 doğumlu dört oyuncunun da ismini analım. Bu oyuncular Beşiktaş'ta dört maçta 337 dakika oynayan stoper Serdar Saatçı, Altay'da beş maçta 288 dakika oynayan sol bek Kazımcan Karataş, A. Alanyaspor'da iki maçta 115 dakika oynayan sol bek Ahmet Gülay ve Trabzonspor'da üç maçta 102 dakika oynayan stoper Ahmetcan Kaplan.
Gençler iki takımda şans buldu
Geçtiğimiz sezon Süper Lig'de 21 yaş altı oyunculara şans tanıyan üç takım vardı. Genç oyuncular Beşiktaş'ta toplam sürenin yüzde 18.25'inde, FT Antalyaspor'da yüzde 17.09'unu, Trabzonspor'da ise 13.80'ini almayı başarmıştı. Bu sezon ise Trabzonspor 21 yaş altı oyunculara şans tanıma açısından çok gerilere düşerken, Beşiktaş ile FT Antalyaspor ilki iki sıradaki yerlerini korudu. Genç oyuncular Beşiktaş'ta toplam sürenin yüzde 17.17'sini, FT Antalyaspor'da ise yüzde 16.67'sini aldı. Bu iki takımı Ç. Rizespor yüzde 9.05, A. Alanyaspor yüzde 8.74, Fenerbahçe yüzde 7.1, Adana Demirspor yüzde 5.83, V.F. Karagümrük yüzde 5.58, ÖKY Malatyaspor yüzde 5.36 ile izleyerek ortalamanın üzerinde yer aldı. Giresunspor'da 21 yaş altı hiçbir oyuncu şans bulamadı.
İH Konyaspor, A. Hatayspor, Gaziantep FK, Göztepe, M. Başakşehir ve Y. Kayserispor'da ise genç oyuncuların aldığı sürenin oranı yüzde 1'in altında kaldı.
En genç takım Y. Malatyaspor
En başta ligimizin 27.36'lık yaş ortalamasıyla Avrupa'nın en yaşlı liglerinden birisi olduğunu belirtmiştik. Şimdi takımlarımızın ilk yarıda oynattıkları oyuncu sayılarına ve yaş ortalamalarına daha yakından bakalım.
İlk yarıda sadece 22'şer oyuncu kullanan üç takım vardı. Bu takımlardan ÖKY Malatyaspor 25.13'lük yaş ortalamasıyla ligimizin en genç kadrosuna sahipti. Göztepe de 26.45'lik yaş ortalamasıyla ikinci sırayı aldı. 22 oyuncu kullanan takımlardan İH Konyaspor ise 27.27'lik yaş ortalamasıyla sekizinci basamaktaydı. 26.51'lik yaş ortalamasıyla en genç üçüncü takım olan Fenerbahçe ilk yarıda 27, 26.75'lik yaş ortalamasıyla dördüncü sırayı alan Galatasaray da 29 oyuncu kullandı. Ligin lideri Trabzonspor 26.80'lik ortalamasıyla en genç beşinci takım olurken 19 maç boyunca 26 farklı oyuncuya forma şansı tanıdı.
Ligin en yaşlı takımı ise ilk yarıda şans verdiği 25 oyuncunun yaş ortalaması 29.12'ye ulaşan Demir Grup Sivasspor'du. Onları 24 oyuncusunun yaş ortalaması 28.70 olan Altay ve 23 oyuncusunun yaş ortalaması 28 olan Kasımpaşa takip etti.
