Hakemlerin deneyimleri üç yıl öncesiyle karşılaştırıldığında, yaklaşık iki kat artarak 64.4'e ulaşmıştır. Bu sayının ideali 90-95 arasıdır. Sistemdeki ve kadrolardaki istikrar devam ettiği takdirde bu sezon sonunda 71.7, 2011-12 sezonu sonunda 86.2 ve tam iki yıl sonra bu zamanlar 93.5 olacaktır.

Oğuz Sarvan / MHK Başkanı

Kamuoyunda hakemlerin nasıl bir dönem geçirdiği tartışıldığında, genellikle birkaç özel durum hatırlanarak sübjektif değerlendirmeler yapılır. Bu özel durumlar kamuoyunda çok tartışılmış veya değerlendirmeyi yapan kişinin dikkatine takılmış hakem kararları olabiliyor.

MHK olarak değerlendirme yapmamız gerektiğinde, en uygun yöntemin, hakemleri daha önceki sezonlardaki performanslarıyla karşılaştırmak olduğunu görüyoruz. Bunu en objektif şekilde yapmanın yolu da gözlemci notlarını karşılaştırmaktır.

Gözlemci notlarının standart olmadığı söylenebilir. Ancak son 3 yıldır aynı gözlemcilerin görev yaptığı ve değerlendirme yöntemlerinde bir değişiklik olmadığı dikkate alınmalıdır. Bir başka deyişle, kullanılan terazi hatalı olabilir ama hepsi aynı teraziyle tartılıyor diyebiliriz.

Gözlemci notlarının aynı zamanda kamuoyunun değerlendirmesiyle örtüştüğü de söylenebilir. Haftalık not grafikleri incelendiğinde, gözlemci notlarının düşük olduğu haftalarda kulüplerin de fazla tepki gösterdiği, kamuoyunun da bu yönde yorum yaptığı hatırlanmaktadır.

Son üç yılın ilk yarı haftalık not ortalamaları incelendiğinde, her yıl bir öncekine nazaran not ortalamasının yükseldiği gözlenmektedir.

Bunun nedenlerinden biri, hakemlerin deneyimlerinin artmış olmasıdır. Son üç yılda profesyonel liglerde görev yapan hakem kadrolarında çok az değişiklik olmuştur. Hakem sayısının makul seviyede olması ve eskiye oranla daha çok maça çıkmaları nedeniyle deneyimleri artmıştır.

Hakemlerin deneyimleri üç yıl öncesiyle karşılaştırıldığında, yaklaşık iki kat artarak 64.4'e ulaşmıştır. Bu sayının ideali 90-95 arasıdır. Sistemdeki ve kadrolardaki istikrar devam ettiği taktirde bu sezon sonunda 71.7, 2011-12 sezonu sonunda 86.2 ve tam iki yıl sonra bu zamanlar 93.5 olacaktır.

Aynı kadro, aldığı yoğun ve etkili eğitim ile daha donanımlı hale gelmektedir. Bunların doğal sonucu olarak sahadaki performanslarının her geçen gün artması normal karşılanmalıdır.

Hakemlerin performansıyla ilgili bir başka somut kriter uluslararası müsabakalarda aldıkları görevler ve UEFA sınıflandırmasındaki yerleridir. Üç yıl önce 1. kategoride hakemimiz yoktu, 2. kategoride iki hakemimiz (Selçuk Dereli, Cüneyt Çakır), 3. kategoride üç hakemimiz (Fırat Aydınus, Bülent Yıldırım, Hüseyin Göçek) ve 4. kategoride iki hakemimiz (Yunus Yıldırım, Halis Özkahya) vardı. Bugün ise 1. kategoride bir hakemimiz (Cüneyt Çakır), 2. kategoride üç hakemimiz (Fırat Aydınus, Bülent Yıldırım, Hüseyin Göçek), 3. kategoride bir hakemimiz (Halis Özkahya), 4. kategoride iki hakemimiz (Yunus Yıldırım, Tolga Özkalfa) var.

Yıl	Avrupa Şam. Eleme	Dünya Kupası Ön Eleme	Inter Toto	Özel Maç / Turnuva	Şampiyonlar Ligi Eleme	UEFA Kupası	A Milli Özel Müsabaka	Plaj / Futsal	Toplam
2010	15	1		27	6	12	5	2	68
2009	21	1		12	1	12	1	3	51
2008	14	2	1	9	1	5	-		32
Toplam	50	3	1	48	8	29	6		145

Bu tablo, hakemlerimizin uluslararası alandaki performanslarıyla orantılıdır. Kategori yükselme aynı zamanda görevlerin daha üst düzeyde olacağı anlamına geliyor. Önümüzdeki sezonda bir hakemimiz Şampiyonlar Ligi'nde, 3 hakemimiz Avrupa Ligi'nde görev yapacak.

Hakemlerimiz ne zaman istenen düzeye gelecek?

Bu tabloya bakarak hakemlerimizi istenen düzeye geldiklerini söyleyemeyiz. İki sene sonra sistem olarak ideal koşullara ulaşılmış olacak. Mevcut kadrolardan en iyi verim alınmaya başlayacak. Ancak, daha az hata ile görev yapacak kadrolar için birkaç sene daha beklemek gerekecek.

Bugün görev yapan kadrolar geleneksel yöntemlerle belirlenmiştir. Şu anda yapabileceklerinin en iyisini yapmaya çalışmaktadırlar. Gelecek nesil kadrolar daha modern yöntemlerle ve teknoloji kullanarak belirlenecektir.

Bu modern yöntemlerin uygulanmasına 2010 Eylül ayında UEFA tarafından başlanmıştır. Kısa adı CORE olan projeye göre, UEFA'ya üye ülkelerin her birinden bir hakem, iki yardımcı hakem UEFA'nın merkezi Nyon'a iki haftalığına davet edilmektedir. Her kampa 8 ülkeden hakem ve yardımcılar katılmaktadır. Bu 15 günlük kamp sırasında temel sağlık testleri, fiziksel testler, temel teorik dersler, saha uygulamaları yapılmakta ve hakemler ikişer maç yönetmektedir. Saha uygulamaları ve yönetilen maçlar ikişer kamera ile kaydedilmektedir. Kameralardan biri pilot kamera olarak çekim yaparken, diğer kamera sadece hakeme odaklanmaktadır. Saha uygulamaları ve maçlardan sonra her hakemin görüntüleri üzerinden ayrı ayrı analiz yapılmaktadır. Bu süreç içinde hakemler güçlü taraflarını ve gelişmesi gereken yönlerini tespit etmekte ve bir sonraki kampa kadar bu konularda özel olarak çalışmaktadır. İkinci gelişlerinde aradaki gelişmeyi tespit için gözlemler yapılacaktır. Bu uygulama sayesinde hem hakemlere temel bilgiler ve yöntemler verilmekte hem de geleceğin hakemlerini tespit etmek için bir gözlem yapılmaktadır.

UEFA'nın 2010 Eylül ayında başlattığı bu proje ülke bazında ilk defa 14 Aralık 2010'da Türkiye'de başlatılmıştır. 8 bölgeden birer hakem ve ikişer yardımcı hakem bir haftalık bir kamp için TFF Riva Tesisleri'ne davet edilmiştir. Ayrıca, bu bölgelerin dışındaki 4 bölgeden de bu hakemlere koçluk yapacak dört gözlemci davet edilmiştir. Bir hafta süren kampta UEFA'nın orijinal sunumları kullanılmış, aynı saha uygulamaları ve testler yapılmıştır. Hakem üçlüleri birer maç yönetmiş ve ikişer kamera ile yapılan çekimler üzerine her hakem için ayrı analiz yapılmıştır. Saha uygulamaları ile ilgili fikir verebilecek kısa görüntüler tff.org sitesinde mevcuttur.

İlk kamp sonunda edindiğimiz olumlu izlenim beklediğimizin çok üzerinde olmuştur.

· Bir hakemin, geleneksel yöntemlerle yıllar sonra bölük pörçük öğrenebildiği bilgiler ve yöntemler bir hafta içinde planlı ve derli toplu olarak aktarılmıştır.

· Hakemlerin fiziksel yetenekleri konusunda arşiv oluşmaya başlamıştır.

· Gelecek nesil hakem kadrolarının bu kamplardakine benzer somut yöntemlerle belirlenmesi gerektiği açıkça görülmüştür.

Bu kampların (Hakem Geliştirme Kampı-HGK) her ay yapılması planlanmaktadır. Birkaç yıl içinde, doğru kişilere yatırım yapılarak her düzeydeki hakem kalitesinin artması sağlanacaktır.

Hakem Gelişim Kampı düzenlendi

MHK tarafından hayata geçirilen ve hakemlere uzun vadeli yatırımı hedefleyen "Hakem Gelişim Kampı" düzenlendi. 2010-2011 sezonundan itibaren UEFA'da uygulanmaya başlanan CORE (Mükemmel Hakemliğin Merkezi) projesinin benzer bir uygulaması olan "Hakem Gelişim Kampı"nın ilkine 30 yaşının altındaki 8 hakem ve 16 yardımcı hakem ile hakemlerin olmadığı bölgelerden dört hakem koçu katıldı. MHK çalışmaları çerçevesinde ülkemize uyarlanan bu programı uygulayan ilk ülke Türkiye oldu. Bir hafta süren ve TFF'nin Riva'daki tesislerinde yapılan kampta hakem koçları ve toplam 24 hakem şu konu başlıklarında eğitim gördü:

* Hakemler sürat, dayanıklılık, çabukluk ve koordinasyon testlerinden geçti.

* FIFA atletik testinin video çekimi yapılarak hakemlerimizin koşu stilleri incelendi ve kendilerine geri bildirimleri yapıldı.

* 8 teknik sunum UEFA CORE Programından uyarlanıp hakemlerimize aktarıldı.

* Hakem Gelişim Kamplarının en önemli noktalarından biri olan "Kişisel Gelişim ve Değerlendirme" olgusu kapsamında hakem koçları, TFF spor psikoloji mentörü ve hakemler geçirdikleri 1 hafta sonucunda oluşturdukları kişisel hedefleri Merkez Hakem Kurulu'na sundu.

24 hakemden oluşan toplam 8 trio, bir hafta süren kampın sonunda eğitimlerin tatbiki amacıyla 18-19 Aralık'ta İstanbul Amatör ligi maçlarında görev aldı. MHK Başkan ve yöneticilerinin de bizzat izlediği maçlar kamera sistemiyle kaydedilerek, hakemlerin performans takibi gerçekleşti. Kampın son günü gerçekleşen vido analize MHK Başkanı Oğuz Sarvan, MHK yöneticilerinin yanı sıra üst klasman hakemlerden Cüneyt Çakır ve Süleyman Abay da katıldı.