Ligimizde yer alan 18 kulübün kadrolarında 159 yabancı oyuncu bulunuyor. Bu 159 oyuncu 43 farklı ülkeden geliyor. Yabancı oyuncuların kıtalara dağılımında Avrupa 76 futbolcuyla ilk sırayı alırken, Afrikalılar 49, Latin Amerikalılar 30 oyuncuyla onları izliyor. Kuzey ve Orta Amerika'dan 3, Asya'dan ise sadece 1 oyuncu ligimizde forma giyiyor. Her ne kadar hâlâ ilk sırayı korusalar da Brezilyalıların sayısı azalırken, Fransızlar ve Afrika kökenlilerde ciddi bir yükseliş göze çarpıyor.

İlk 8 hafta itibariyle farklı kulüplerdeki 17 yabancı oyuncu hiç süre almazken, 37 oyuncu ise en fazla 3 maçta görev yaptı. Kulüpler ilk on birlerinde 6 yabancı futbolcu kullanma hakkına sahipken, ellerindeki ithal isimleri kenarda bekletip, yerlileri kullanmaktan kaçınmıyor.

Yazan : Cem Çetin / TamSaha

Spor Toto Süper Lig'de mücadele eden 18 kulübün, sezon başı itibariyle kadrolarında 159 yabancı futbolcu bulunuyor. Her kulübün en fazla 10 yabancıya (6+0+4) lisans çıkartma hakkının olduğu göz önüne getirilirse, hemen hemen her kulübün ithal oyuncu kontenjanını yüksek oranda kullandığı düşünülebilir. Ortaya çıkan bu tabloda, üzerinde durulması gereken bazı önemli ayrıntılar var. Bunlardan bir tanesi, yabancı oyuncuların ülkeleri. 159 oyuncu 43 farklı ülkeden geliyor. Ülke çeşitliliği bir zenginlik olarak görülebilir ama "Böyle bir çeşitlilik Türk futboluna bir şey kazandırıyor mu?" sorusunu da sormak gerekiyor. Her zamanki gibi Brezilyalılar listenin başında. Ancak Sambacıların sayısında gözle görülür bir düşüş var. Süper Lig'de Brezilyalılar "OUT" durumuna düşerken, Fransız ve Afrikalılar "IN" pozisyonunda.

Fransızlar revaçta

Avrupa ülkeleri içinde en çok oyuncu ihraç eden ülke konumundaki Fransa, artık Türk pazarında da boy gösteriyor. Bugüne kadar ligimizde top koşturan tek tük Fransız varken, bu sezon itibariyle 8 Fransız, ekmek parasını bizim topraklardan çıkartıyor. Bu sayı Fransa'da doğup, futbolu orada öğrenen ancak millî tercihlerini ailelerinin geldiği topraklar lehine yapan Afrikalılarla daha da yükseliyor. Ülkemiz futboluyla tanışan Fransızlar içinde, hiç şüphe yok ki, en dikkat çekeni Trabzonspor'da forma giyen Florent Malouda. Sezon başında İngiltere'nin Chelsea kulübünden transfer edilen 33 yaşındaki Fransız oyuncu, kariyerinin son 10 yıllık döneminin 4 sezonunu Olympique Lyon'da, 6 sezonunu ise Chelsea'de geçirdi. Fransa Millî Takımı'nda da tam 77 defa görev alan böyle kariyerli bir Fransızın, yeni sezon için tercihini Türkiye lehine yapması hem Trabzonspor için hem de Süper Lig için büyük bir prestij vesilesi.

Bu sezon Süper Lig'le tanışan bir başka ünlü Fransız, Sebastian Frey. Futbol hayatının büyük bölümünü İtalya'da geçiren 33 yaşındaki Frey, şimdilerde Bursaspor'un kalesini koruyor. Malouda kadar Fransız futbolunun vitrinine çıkmasa da kaliteli bir file bekçisi olarak İtalya'da popülerliği yakalamış bir Fransız. Bu ikili dışında, ülke futboluyla tanışan bir başka önemli Fransız oyuncu da Sebastien Puygrenier. Fransa Ligi'nde Nancy ve Monaco'daki istikrarlı futboluyla ön plana çıkan tecrübeli stoper, bir dönem Rus kulübü Zenit'te de forma giymişti. Çaykur Rizespor'un renklerine bağladığı Ludovic Sylvestre'yi de göz ardı etmemek gerekiyor. Clairefontaine patentli bir futbolcu olan Sylvestre, kısa bir dönem Barcelona'da oynadıktan sonra, kariyerinin 4 yılını Çek Cumhuriyeti'nde, 3 yılını İngiltere'de geçirdi.

Fildişililer Türkiye'de

Süper Lig kulüplerinin yabancı tercihinde "IN" kategorisine giren Fransızlar dışında Afrikalı kıtasından oyuncular da var. Her Süper Lig kulübünün kadrosunda en az bir Afrikalı bulunurken, genel toplamda 11 Afrika ülkesinden 49 oyuncu ligimizde top koşturuyor. Bu da tüm yabancıların toplamında 3'te 1'lik bir oranı yansıtıyor. Kulüplerimiz en çok Kamerun (9), Nijerya (9), Senegal (9) ve Fildişililere (8) ilgi gösteriyor. Bu 4 ülkeden ülkemize gelen 35 futbolcu var. Halbuki bu sayı 3 sezon önce 20'ydi. 3 yıllık süre zarfında en dikkat çekici artışı Fildişi ve Senegalliler gerçekleştirdi. Bu iki ülkenin toplamı 6'dan 17'ye yükseldi. Drogba, Zokora, Gosso ve Eboue gibi yıldız isimlerin Süper Lig'e transferleriyle, Türkiye pazarı Fildişililer için çok cazip hale geldi.

Fildişililer için kullanılan ifadeler Senegalliler için de geçerli. 3 sezon önce Süper Lig'de sadece 2 futbolcuyla temsil edilen Senegal futbolu, şimdilerde 9 toplamını buldu. Bu süreçte en büyük farklılık, Fildişi'nin yıldız isimleri Türkiye'ye gelirken, Fenerbahçeli Moussa Sow dışında, Senegal futbolundan çok önemli isimlerin Süper Lig'de top koşturmamamsı. Bütçesi sınırlı olan kulüpler, fiyatları makul olan ve futbolu Fransa'da öğrenmiş görev adamı niteliğindeki Senegallileri tercih ediyor. Süper Lig'deki diğer Afrikalılar ise Fas (4), Cezayir (3), Kongo (2), Mali (2), Çad (1), Gana (1) ve Angola'dan (1) geliyor. Bu ülkeler içinde Fas ve Cezayirli futbolcu sayısındaki artış dikkat çekiyor.

Düşüştekiler

Kulüplerin yabancı tercihindeki "IN"lerden "OUT" olanlara geçelim. İlginçtir, bu kategorinin başını Brezilyalılar çekiyor! Bundan önceki sezonlarda 20'nin pek altına inmeyen Brezilyalı futbolcu sayısı, bu sezon itibariyle sadece 14! Sezon başı itibariyle kulüpler, sadece 3 yeni Brezilyalıyı (Cicinho, Roman Motta, Jaja) kadrolarına kattı. Sambacıların popülerliklerini yitirmesinin nedeni olarak, son yıllarda ülkemize gelenlerin beklenen performansları sergileyememeleri gösterilebilir. Sezon başı itibariyle Fenerbahçe'de Cristian, Elazığ'da Bilica, Eskişehir'de Dede, Kayseri'de Jaja ve Bobo, Trabzonspor'da Alanzinho, Beşiktaş'ta Dentinho formsuz ya da sakat olduklarından teknik direktörlerinden çok fazla süre alamıyor. Bir diğer neden de kulüplerin Sambacıların Avrupa versiyonu konumundaki Portekizlilere yönelmesi olabilir. Portekiz, Süper Lig'de en çok yabancı oyuncusu olan ikinci ülke durumunda.

"OUT" kategorisindeki diğer yabancılar, Çekler, Polonyalılar ve Slovaklar. Üç sezon önce, Süper Lig'de bu 3 ülkeden 24 oyuncu varken, 2013-14 sezonunda bu toplam 11'e gerilemiş durumda. Çok ciddi bir düşüş söz konusu. Mevcutların durumu da pek iç açıcı değil. Ara sezonda bu toplam, yeniler gelmediği takdirde daha da düşebilir. Bu arada Sırp futbolcu sayısında bir yükseliş söz konusu. Ancak bu gelişmeyi genele yaymak doğru olmaz. Çünkü bu 9 Sırp'tan 4 tanesi Gençlerbirliği'nde forma giyiyor. Bu satırları okuyan futbolseverler, "Ne oluyor da, ülkelere göre bu yabancı sayıları bu kadar çok inişli çıkışlı olabiliyor" şeklinde bir soru sorabilir. Kulüplerin yabancı oyuncu seçimleri, belli bir sistemin ürünü olmadığından, ortaya böyle bir tablo çıkıyor. Halbuki, Avrupa futbolunun önde gelen liglerinin her birinin kendine has özellikleri var.

Bu özellikler ülkelerin ekonomik durumları ve kültür yapılarına göre şekilleniyor. İspanya Ligi'nin yabancıları içinde Arjantinliler ağırlıkta. Fransa Ligi'nde Afrikalılar cirit atıyor. İngiliz kulüplerinin tercihi, Batı Avrupalı futbolcular oluyor. Alman kulüpleri Doğu Avrupa bloğundan gelenlere kapılarını açmakta tereddüt etmiyor. İtalya ise Güney Amerikalılara (Arjantin/Brezilya) daha yakın. Bizimse böyle bir kimliğimiz yok. Bir dönem Güney Amerikalılar çok popülerken, daha sonra bu koltuğa Afrikalılar oturabiliyor. Zaman zaman da Doğu Avrupa ülkelerinden gelenlerin sayıca artışına şahit oluyoruz. Halbuki, başta Bosna-Hersek olmak üzere, Yunanistan, Ukrayna, Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan gibi kültürü bize yakın ülkelerden daha çok futbolcu transfer edilebilir. Asyalıları da unutmamak gerekir.

Oturan yabancılar!

Bu arada 6+0+4 kuralında kulüpler bazı yabancı oyuncularından hiç yararlanmıyor. Bu yaklaşımı sayısal değerler açık bir şekilde ortaya koyuyor. İlk 8 hafta itibariyle farklı kulüplerdeki 17 yabancı oyuncu hiç süre almazken, 37 oyuncu ise en fazla 3 maçta görev yaptı.

Bu arada şu gerçeğin de altını çizmek gerekiyor; kulüpler ilk on birlerinde 6 yabancı futbolcu kullanma hakkına sahipken, ellerindeki ithal isimleri kenarda bekletip, yerlileri kullanmaktan kaçınmıyor.

İlk 8 hafta sonunda elindeki yerlilere en çok güven kulüplerin başında Akhisar Belediye Gençlik ve Spor geliyor. Akhisarlılar; ligin ilk 8 haftasını, ilk on birinde düzenli olarak 3 yabancıya (Bruno, Niasse ve Sonko) yer vererek geçirdi. Kadrosunda 6 ithal isim bulunduran Egeliler bunlardan ikisine (Luciano Guaycochea ve Alessandro Riedle) henüz hiç şans vermezken, birini (Sesar) de 3 maçta ikinci yarılarda sahaya sürdü. Akhisar BGS gibi Medical Park Antalyaspor da ilk 8 haftada düzenli olarak 3 yabancısını (Isaac, Diarra ve Baros) kullandı. Bu süre zarfında Güneyliler, 2 ithal ismi (Janda ve Ziziç) hiç düşünmedi. Elazığspor da ilk 8 haftada yabancılardan çok yerli isimlerle mücadele etti. Bordo-beyazlılarda her hafta forma giyen tek yabancı Sane olurken, İspanyol asıllı Yunanlı Victor Bermudez ise 8 haftada 3 defa ilk 11'de şans buldu. Bakalım yabancı futbolcularla ilgili tüm bu sayısal değerler, ilk yarı sonu itibariyle nasıl şekillenecek?

Yabancı Oyuncuların Kıtalara Dağılımı

Avrupa	76
Afrika	49
Güney Amerika	30
Kuzey ve Orta Amerika	3
Asya	1

En az yabancı Akhisar'da

Ligimizdeki 18 kulüpten 7'si 10 yabancı oyuncu hakkını sonuna kadar kullandı. Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Eskişehirspor, Kayserispor, Kayseri Erciyesspor ve Sivasspor'un kadrolarından 10'ar yabancı oyuncu bulunuyor. En az yabancı oyuncusu bulunan takım ise Akhisar Belediye Gençlik ve Spor. Ege ekibi 6 yabancısından sadece 3'ünü ilk on birinde sürekli kullanırken ağırlıklı olarak yerli oyuncularına şans tanıyor. Elazığspor da 7 yabancı oyuncuyla lejyonerlere fazla yüz vermeyen bir başka Süper Lig ekibi olarak dikkat çekiyor.

Kulüplerin Yabancı Oyuncu Sayısı

Beşiktaş	10
Eskişehirspor	10
Galatasaray	10
Fenerbahçe	10
Kayserispor	10
K. Erciyesspor	10
Sivasspor	10
Ç. Rizespor	9
Gaziantepspor	9
T. Konyaspor	9
Trabzonspor	9
Bursaspor	8
Gençlerbirliği	8
K. Karabükspor	8
Kasımpaşa	8
MP Antalyaspo	8
Elazığspor	7
Akhisar BGS	6

Süper Lig'deki 159 yabancı oyuncu ve ülkeleri:

Brezilya (14)	Kulübü
Cicinho	Sivasspor
Felipe Melo	Galatasaray
Cristian Baroni	Fenerbahçe
Fabio Bilica	Elazığspor
Alanzinho	Trabzonspor
Paulo Henrique	Trabzonspor
Dentinho	Beşiktaş
Roman Motta	Beşiktaş
Cleyton Silva	Kayserispor
Bobo	Kayserispor
Jaja	Kayserispor
Diego Oliveira	Eskişehirspor
Dede	Eskişehirspor
Bruno Rosa	Akhisar BGS
Portekiz (10)
Bruma	Galatasaray
Bruno Alves	Fenerbahçe
Raul Meireles	Fenerbahçe
Manuel Da Costa	Sivasspor
Jose Bosingwa	Trabzonspor
Henrique Fonseca	Kayserispor
Manuel Fernandes	Beşiktaş
Hugo Almeida	Beşiktaş
Andre de Castro Pereira	Kasımpaşa
Cristovao Ramos	Torku Konyaspor
Sırbistan (9)
Milan Borjan	Sivasspor
Bojan Jorgaceviç	K. Erciyesspor
Marko Simiç	Kayserispor
Srdan Mijailoviç	Kayserispor
Goran Causiç	Eskişehirspor
Radosav Petroviç	Gençlerbirliği
Dusko Tosiç	Gençlerbirliği
Nemanja Tomiç	Gençlerbirliği
Milan Smiljaniç	Gençlerbirliği
Arjantin (9)
David Alberto Depetris	Ç. Rizespor
Gustavo Colman	Trabzonspor
Fernando Belluschi	Bursaspor
Pablo Batalla	Bursaspor
Renato Civelli	Bursaspor
Pablo Mouche	Kayserispor
Luciano Guaycochea	Akhisar BGS
Matias Lionel Fritzler	Kasımpaşa
Ezequiel Scarione	Kasımpaşa
Kamerun (9)
Henri Bienvenu	Eskişehirspor
Dany Nounkeu	Galatasaray
Aurel Chedjou	Galatasaray
Gilles Binya	Gaziantepspor
Pierre Webo	Fenerbahçe
Georges C.Mandjeck	K. Erciyesspor
Marc Kibong Mbamba	Torku Konyaspor
Charles İtandje	Torku Konyaspor
Leony Kweuke	Ç. Rizespor
Nijerya (9)
Michael Yobo	Fenerbahçe
Michael Eneramo	Beşiktaş
Godfrey Oboabona	Ç. Rizespor
Isaac Promise	MP Antalyaspor
Uche Kalu	Ç. Rizespor
Emanuel Emenike	Fenerbahçe
John Utaka	Sivasspor
Taiwo Taye	Bursaspor
Joseph E.Akpala	K. Karabükspor
Senegal (9)
Moussa Sow	Fenerbahçe
Lamine Diarra	MP Antalyaspor
Kader Mangane	K. Erciyesspor
Insa Sylla	K.Erciyesspor
Babacar Diop	Kayserispor
İbrahima Sonko	Akhisar BGS
Baye Oumar Niasse	Akhisar BGS
Tidiane Sane	Elazığspor
Pape Habib Sow	Elazığspor
Fransa (8)
Ludovic Sylvestre	Ç. Rizespor
Diomansy Kamara	Eskişehirspor
Alfred N'diaye	Eskişehirspor
Julien Escude	Beşiktaş
Aatif Chahechouhe	Sivasspor
Florent Malouda	Trabzonspor
Sebastien Frey	Bursaspor
Stepahne Puygrenier	K. Karabükspor
Fildişi Sahilleri (8)
Jean Jacques Gosso	Gençlerbirliği
Emmanuel Eboue	Galatasaray
Didier Drogba	Galatasaray
Didier Zokora	Trabzonspor
Souleyman Bamba	Trabzonspor
Ousmane Viera	Ç. Rizespor
Kafoumba Coulibaly	Kasımpaşa
Abdou Razek Traore	Gaziantepspor
Hollanda (6)
Wesley Sneijder	Galatasaray
Dirk Kuyt	Fenerbahçe
Diego Biseswar	Kayserispor
Boy Waterman	K. Karabükspor
Ryan Babel	Kasımpaşa
Ryan Donk	Kasımpaşa
Çek Cumhuriyeti (6)
Tomas Sivok	Beşiktaş
Michal Kadlec	Fenerbahçe
Milan Baros	MP Antalyaspor
Petr Janda	MP Antalyaspor
Jakub Navratil	Sivasspor
Tomas Borek	Torku Konyaspor
Bosna-Hersek (5)
Haris Medunjanin	Gaziantepspor
Semir Stiliç	Gaziantepspor
Senijad İbriciç	K. Erciyesspor
Ermin Zec	Gençlerbirliği
Ivan Sesar	Akhisar BGS
Hırvatistan (4)
Elvis Kokaloviç	Torku Konyaspor
Vanja Ivesa	Elazığspor
Ante Kulusiç	Gençlerbirliği
Nikola Ziziç	MP Antalyaspor
Fas (4)
Noureddine Amrabat	Galatasaray
Mehdi Taouil	Sivasspor
Youssouf Hadji	Elazığspor
M. Basser Chretien	Bursaspor
Litvanya (3)
Z. Karcemarskas	Gaziantepspor
Darvydas Sernas	Gaziantepspor
Marius Stankevicius	Gaziantepspor
İsveç (3)
Andreas Isaksson	Kasımpaşa
Gunnar Thorvaldsson	Torku Konyaspor
Samuel Holmen	Fenerbahçe
Polonya (3)
Kamil Grosicki	Sivasspor
Mariusz Pawelek	Ç. Rizespor
Adrian Mierzejewski	Trabzonspor
Şili (3)
Rodrigo Tello	Eskişehirspor
Cristobal Torres	Eskişehirspor
Sebastian Pinto	Bursaspor
Cezayir (3)
Ziri Hammar	K. Erciyesspor
Jugurtha Hamroun	K. Karabükspor
Rafik Djhebbour	Sivasspor
Belçika (2)
Bjorn Vleminckx	K. Erciyesspor
Jorge Boffin	Eskişehirspor
Kongo (2)
Larrys Mabiala	K. Karabükspor
Tresor Lualua	K. Karabükspor
İspanya (2)
Albert Riera	Galatasaray
Insa Bohigues	MP Antalyaspor
Uruguay (2)
Fernando Muslera	Galatasaray
Tabare Viudez	Kasımpaşa
Yunanistan (2)
Teofanis Gekas	Torku Konyaspor
Victor Bermudez	Elazığspor
Kosta Rika (2)
Randall Azofeifa	K. Erciyesspor
Hansell Arauz Ovares	K. Erciyesspor
Romanya (2)
Bogdan Stancu	Gençlerbirliği
Florin Cernat	Ç. Rizespor
Slovakya (2)
Filip Holosko	Beşiktaş
Stanislav Sestak	Bursaspor
İngiltere (2)
Anton Ferdinand	MP Antalyaspor
Luke Isaac Moore	Elazığspor
Mali (2)
Bakaye Traore	K. Erciyesspor
Samba Sow	K. Karabükspor
Gana (1)
Jerry Akaminko	Eskişehirspor
Çad (1)
Ezechiel N'douassel	Torku Konyaspor
Slovenya (1)
Saso Fornenzzi	MP Antalyaspor
Avusturya (1)
Marc Janko	Trabzonspor
Almanya (1)
Alessandro Riedle	Akhisar BGS
Irak (1)
Ali Adnan	Ç. Rizespor
Peru (1)
Hernan Rengifo	Sivasspor
Norveç (1)
Morten Gamst Pedersen	K. Karabükspor
Kanada (1)
Atiba Hutchinson	Beşiktaş
Karadağ (1)
Ivan Kecojeviç	Gaziantepspor
Gürcistan (1)
Zurab Khizanishvili	Kayserispor
Angola (1)
Djalma Campos	Torku Konyaspor
Ukrayna (1)
Artem Milevskyi	Gaziantepspor
Kolombiya (1)
Pedro Franco	Beşiktaş